Ιος: Ρομαντική και ανεξερεύνητη

Η Χώρα της Ιου όπως προβάλλει κόντρα στον γαλάζιο καμβά του

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Εκεί στο κέντρο του Αιγαίου, ανάμεσα σε διάσημα Κυκλαδονήσια, η Νιος σάς περιμένει. Κι αν τα τελευταία χρόνια η φυσιογνωμία της έχει αλλάξει αρκετά, παραμένει πάντα μια παραδοσιακή νησιώτισσα, γνωστή στους πολλούς αλλά ταυτόχρονα ανεξερεύνητη, το ίδιο ρομαντική, πολύχρωμη, κεφάτη και πάντα... νέα!

Δεν μοιάζει με τα άλλα νησιά των Κυκλάδων, όμως έχει κάτι από τους ξέφρενους ρυθμούς της Μυκόνου, την πανοραμική θέα της Σαντορίνης, τα χρώματα της γραφικής χώρας σαν αυτήν της Αμοργού. Ωστόσο, εδώ θα βρεις επιπλέον πολλές ανεξερεύνητες γωνιές που πιθανόν να σου θυμίσουν τη Δονούσα ή την αντικρινή Σίκινο. Στη Νιο, όπως την αποκαλούν οι δικοί της άνθρωποι, δεν θα βαρεθείς ποτέ, μια και ό,τι ζητήσεις θα το έχεις σχεδόν μέσα στα πόδια σου.

Το πλοίο πιάνει στον Ορμο ή στον Γιαλό, που βρίσκεται στην αγκαλιά φυσικού κόλπου καλά προστατευμένου από τους ανέμους. Ψηλότερα, γαντζωμένη στη ράχη γυμνού λόφου, ποζάρει η ολόλευκη Χώρα, κυριολεκτικά κλέβοντας τις εντυπώσεις.

Βέβαια οι ορδές των νέων που συρρέουν το καλοκαίρι από κάθε άκρη του πλανήτη συγκεντρώνονται στο «τρίγωνο» Ορμος - Χώρα - Μυλοπότας, αγνοώντας ίσως πόσες ομορφιές κρύβει και το υπόλοιπο νησί.

Ετσι, παρόλο που αρχικά θα έχετε την αίσθηση ότι βρίσκεστε σ' ένα νησί-θέρετρο που το προτιμούν οι νεαρές ηλικίες καθώς διαθέτει έντονη νυχτερινή ζωή, μη βιαστείτε να βγάλετε συμπεράσματα· η Ιος ξέρει να κρατά κρυφά τα μυστικά της.

Εικόνα από τα αγροτικά τοπία της Ιου.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Η έκταση του νησιού είναι 103 τ.χ.λ. και ο πληθυσμός του αγγίζει περίπου τους 2.000 κατοίκους. Το οδικό δίκτυο είναι σχετικά καλό και διαθέτοντας αυτοκίνητο θα έχετε τη δυνατότητα για αρκετές εξερευνήσεις.

Λεωφορεία που συνδέουν τον Ορμο με τη Χώρα και τον Μυλοπότα αναχωρούν σχεδόν κάθε πέντε λεπτά από το λιμάνι (Πληροφορίες ΚΤΕΛ Ιου 22860 92015).

Αν θέλετε να ζήσετε τον κεφάτο αέρα της διασκέδασης που πνέει τα βράδια στα σοκάκια, θα διαλέξετε για τη διαμονή σας τη Χώρα, όπου υπάρχουν εξαιρετικά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, μερικά από αυτά με εξαιρετική θέα στο Αιγαίο. Ωστόσο, να έχετε κατά νου πως αν το ξενοδοχείο σας δεν διαθέτει πάρκινγκ θα δυσκολευτείτε αρκετά, καθώς οι χώροι στάθμευσης του οικισμού είναι μάλλον περιορισμένοι.

Σούρουπο από την εκκλησία του Χριστού. Στο βάθος ξεχωρίζει ο όγκος της Σικίνου.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

O Ορμος είναι επίσης καλή λύση, αφού διαθέτει ζωηρή κίνηση, άφθονα εμπορικά μαγαζιά και ψαροταβέρνες, και δεν είναι λίγοι αυτοί που τον προτιμούν για τη διαμονή τους. Αν βιάζεστε για μια γρήγορη βουτιά, θα πάτε απέναντι στην παντελώς απάνεμη αμμουδιά Γιαλός, που απλώνεται αριστερά από την προβλήτα, όπου θα βρείτε πολλούς ντόπιους και αρκετά πιτσιρίκια να πλατσουρίζουν στα ρηχά νερά.

Εναλλακτικά, αν δεν σας αρέσει ούτε εδώ, ακολουθήστε την άσφαλτο κατά μήκος της ακτής και ύστερα από 2 χιλιόμετρα θα δροσιστείτε στα νερά της αμμουδιάς στην Κουμπάρα. Η δίδυμη παραλία φιλοξενεί αρκετά συγκροτήματα ενοικιαζόμενων δωματίων και πολύ καλά εστιατόρια και ταβέρνες. Τα τελευταία χρόνια η Κουμπάρα ανεβαίνει συνεχώς στις προτιμήσεις των επισκεπτών, με αποτέλεσμα η οικοδομική δραστηριότητα να έχει ξεφύγει αρκετά από τα μεγέθη του νησιού.

Παραδοσιακό καλντερίμι στο μεσαιωνικό χωριό της Χώρας.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Γοητευτική παλαιοκαιρίτισσα

Νωρίς το πρωί η Χώρα της Ιου, αγουροξυπνημένη και σιωπηλή ακόμα, μοιάζει με σεμνή, μεστωμένη από τον χρόνο, όμως ιδιαίτερα γοητευτική παλαιοκαιρίτισσα. Ωστόσο γρήγορα παίρνει τον αέρα μιας πρόσχαρης νησιώτισσας που βιώνει τους ρυθμούς της καθημερινότητας όπως τόσες άλλες Χώρες του Αιγαίου.

Ομως όταν έλθει το βράδυ επιτελείται η μεταμόρφωση, καθώς στα φωτισμένα καλντερίμια της αρχίζει το ξεφάντωμα της νύχτας. Παρέες νεαρών κάθε... χρώματος και φυλής αναζητούν τη μέχρι πρωίας διασκέδαση που είναι γνωστό ότι προσφέρουν τα μπαράκια και τα κλαμπ του νησιού, ανεβάζοντας τον αριθμό των επισκεπτών αλλά και τα τουριστικά εισοδήματα της σεζόν στα ύψη.

Μαγγανάρι, ίσως η καλύτερη παραλία του νησιού.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Παρ' όλα αυτά η Ιος αξίζει μια διαφορετική προσέγγιση. Η Χώρα είναι ένας πανέμορφος, παραδοσιακός κυκλαδικός οικισμός και επιβάλλεται να την περπατήσετε για να γνωρίσετε τις ομορφιές της με το φως της μέρας. Λευκά σπίτια, λουλουδιασμένα παρτέρια, στενά καλντερίμια, παλιοί ανεμόμυλοι, αλλά και μικρές πλατείες με κυκλαδίτικες εκκλησιές, όλα ανακατεμένα σ' ένα εντυπωσιακό κράμα, γνήσια κυκλαδίτικο.

Οι καλύτερες ώρες για να χαθείτε στ' ασβεστωμένα καλντερίμια της είναι με τη δροσιά του πρωινού, που επικρατεί πραγματική ερημιά, και αργά το απόγευμα ή το σούρουπο, που όλα σιγά σιγά αρχίζουν να ζωντανεύουν.

Αγία Θεοδότη, όταν δεν φυσά μελτέμι η θάλασσα είναι να την πιεις στο ποτήρι.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Στο γεωγραφικό τρίγωνο που ορίζεται από τους οικισμούς του Ορμου, της Χώρας και του Μυλοπότα εντοπίζεται η κύρια οικιστική δραστηριότητα του νησιού από τα αρχαία χρόνια. Ομως κάτω από την απειλή της πειρατείας η Χώρα, καθώς είναι κτισμένη σε ύψωμα, γνώρισε μια οικιστική έκρηξη που κράτησε περισσότερο από δύο αιώνες. Παντού συναντάς στενά δρομάκια, αδιέξοδα, σοφά σχεδιασμένο προσανατολισμό για την κατάλληλη προφύλαξη από τους ανέμους, στεγάδια που δροσίζουν το σπίτι το καλοκαίρι και βόλτα που προστατεύουν τους κατοίκους από τις νεροποντές του χειμώνα.

Στο κέντρο του οικισμού ξεχωρίζει η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, κτισμένη πάνω σε θεμέλια παλαιότερου βυζαντινού ναού και αρχαίου ναού του Απόλλωνα. Από εδώ θ' ανηφορίσετε ως την Παναγιά την Γκρεμνιώτισσα, που μοιάζει γαντζωμένη στα ριζά του γκρίζου βράχου. Λίγο ψηλότερα ξεχωρίζουν μοναχικές οι λευκές κυκλαδίτικες σιλουέτες των εκκλησιών του Αγ. Νικολάου και του Χριστού, που δίνουν το δικό τους στίγμα στο γυμνό ανεμοδαρμένο τοπίο. Εδώ βρίσκονται και τα λίγα απομεινάρια του ενετικού κάστρου που έκτισε η οικογένεια των Κρίσπι στις αρχές του 15ου αιώνα.

Στον λόφο της Χώρας, ο Αγιος Νικόλαος ορθώνει το ανάστημά του πάνω από την Παναγία την Γκρεμνιώτισσα.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Το δειλινό από εδώ, τη «στέγη» της Χώρας, είναι πέραν κάθε περιγραφής. Ο ήλιος χάνεται πίσω από τα βουνά της Σικίνου και λούζει με όλες τις αποχρώσεις του κόκκινου το Αιγαίο.

Στο θέατρο «Οδυσσέας Ελύτης» πραγματοποιούνται κάθε χρόνο αξιόλογες πολιτιστικές εκδηλώσεις με το πέλαγος να «αιωρείται» κάτω από τα πόδια των θεατών. Αξίζει μια στάση στο Αρχαιολογικό Μουσείο, που στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο πού βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της Χώρας (22860 91246).

Πλάι στις κοσμοπολίτικες ακρογιαλιές υπάρχουν παραλίες για λίγους και εκλεκτούς αξίζει να τις αναζητήσετε.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Ο ναός του Πύθιου Απόλλωνα 
Ελάχιστα σώζονται από την αρχαία Ιο. Στη Χώρα, στην περιοχή της εκκλησίας της Αγ. Αικατερίνης υπάρχουν υπολείμματα ναού αφιερωμένου στον Πύθιο Απόλλωνα.

Οι ανεμόμυλοι της Ιου
Κάποτε στο νησί υπήρχαν 200 ανεμόμυλοι που εξυπηρετούσαν και τα γειτονικά νησιά. Από τις αρχές του 20ού αιώνα έως σήμερα έχουν διατηρηθεί δεκατρείς, όλοι στο ύψωμα της Χώρας.

Στο Παλιόκαστρο

Τρεις Κλεισές, η μεγαλύτερη από τις δύο παραλίες του όρμου όπου ακόμη και τον Αύγουστο υπάρχει ησυχία.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Λόγω των πειρατικών επιδρομών, τον 8ο αιώνα, οι κάτοικοι έκτισαν βορειοδυτικά, στο πιο δυσπρόσιτο σημείο του νησιού, το Κάστρο, γνωστό και ως Παλιόκαστρο (θα έρθετε ακολουθώντας μονοπάτι).

Η «μικρή Μάλτα» του Αιγαίου

Το παλιό όνομα του νησιού ήταν Φοινίκη και πιθανόν να προήλθε από τους θαλασσοπόρους Φοίνικες που απέκτησαν εδώ, όπως σε πολλά άλλα νησιά του Αιγαίου, εμπορικά ερείσματα και αποικίες. Αργότερα ήρθαν οι Ιωνες που έκτισαν μόνιμες πόλεις και άρχισαν να καλλιεργούν το νησί. Από αυτούς προήλθε και το σημερινό όνομα του νησιού που διατηρήθηκε με ελάχιστες αλλαγές σε μια ιστορική πορεία 4.000 χρόνων.

Μυλοπότας, πανοραμική άποψη της δημοφιλούς παραλίας.

Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

Ο θρύλος θέλει να περνά στην Ιο τα τελευταία χρόνια του ο Ομηρος. Μάλιστα οι ντόπιοι δείχνουν σήμερα ένα σημείο στο βόρειο μέρος του νησιού που του έχουν δώσει την ονομασία τάφος του Ομήρου! Ανασκαφές έχουν φέρει στο φως υπολείμματα προϊστορικών οικισμών. Στα κλασικά χρόνια η μικρή και ανίσχυρη Ιος ακολούθησε υποχρεωτικά τους Αθηναίους στην Α' και Β' Αθηναϊκή Συμμαχία, πληρώνοντας ανάλογες εισφορές στην κυρίαρχη πόλη.

Στα ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε –όπως και πολλά μικρονήσια των Κυκλάδων– ως τόπος εξορίας κι αργότερα ως φωλιά πειρατών. Στην εποχή της Ενετοκρατίας, όταν ο πανίσχυρος οίκος των Σανούδων διαφέντευε τη γειτονική Νάξο, το νησί πέρασε στη σφαίρα της επιρροής τους. Ακολούθησε μια μακρά περίοδος που άλλαζε αφεντικά μέχρι το 1550, όταν οι Τούρκοι εγκαταστάθηκαν μόνιμα στο Αιγαίο. Μάλιστα αυτοί αποκάλεσαν την Iο «Μικρή Μάλτα», λόγω του ασφαλούς ελλιμενισμού.

Το 1821 το νησί πήρε ενεργό μέρος στην Επανάσταση, ενώ όταν συστάθηκε το ελληνικό κράτος, προσχώρησε σ' αυτό μαζί με τις υπόλοιπες Κυκλάδες.

Βουτιές σε διάφανα νερά

Το νησί διαθέτει 87 χιλιόμετρα ακτογραμμής, εκ των οποίων τα 32 είναι παραλίες. Τώρα, αν σημειώσετε στον χάρτη των διαδρομών σας τα άπειρα βυζαντινά και μεταβυζαντινά εκκλησάκια, τα ερείπια της Παλιοχώρας και τα αυθεντικά αγροτικά τοπία με τις ξερολιθιές και τις πέτρινες σκάλες, θα διαπιστώσετε ότι ξανοίγεται μπροστά σας «πεδίον δόξης λαμπρόν» προς εξερεύνηση...

Επί πλέον να αναφέρουμε πως ο Δήμος Ιητών έχει αποκαταστήσει λιθόστρωτα μονοπάτια και έχει καθαρίσει αρκετά παραδοσιακά μονοπάτια αιώνων, προσφέροντας στους επισκέπτες τη δυνατότητα να γνωρίσουν τον τόπο μ' έναν άλλο τρόπο, πιο ήπιο και απόλυτα συμβατό με την ιστορία και την παράδοση των Κυκλάδων (http://ios.gr).

Μυλοπότας: Οι ξενυχτισμένοι ξεκινούν αργά το μεσημέρι για το μπάνιο τους στην παραλία του Μυλοπότα, που είναι η πιο κοντινή στη Χώρα (μόλις 3 χλμ.), άλλοτε κατεβαίνοντας με τα πόδια κι άλλοτε με την τοπική συγκοινωνία.

Πολύβουο είναι εδώ το σκηνικό. Η γύρω πυκνή δόμηση, τα οργανωμένα θαλάσσια σπορ, τα beach-volley, τα beach- party, αλλά και τα καφέ-μπαρ που περιζώνουν την ακρογιαλιά έχουν μεταμορφώσει αυτήν τη γοητευτική θαλασσινή γωνιά σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία του νησιού.

Παρ' όλα αυτά, νωρίς το πρωί ο Μυλοπότας απολαμβάνει πρωτόγνωρη ησυχία που πρέπει να απολαύσετε κολυμπώντας στα διάφανα νερά του.

Προς Μαγγανάρι: Μία ακόμα δημοφιλής ακτή είναι το Μαγγανάρι. Ενας καινούργιος δρόμος –στο σύνολο του πλέον ασφάλτινος– που ξεκινά από τη Χώρα (14 χλμ.) οδηγεί γρήγορα και χωρίς ταλαιπωρία έως εκεί.

Πάντως ενδιαφέρουσα παραμένει η παλιά διαδρομή που περνά από τον Μυλοπότα και συνεχίζει προς νότο, διατρέχοντας τον κορμό της Ιου (17 χλμ.). Στο Μαγγανάρι η μεγάλη διπλή παραλία με την ψιλή ξανθιά άμμο και τα ρηχά νερά, πλαισιωμένη από ακόμη τρεις κολπίσκους με τιρκουάζ νερά, θα ικανοποιήσει ακόμη και τους πιο απαιτητικούς. Εδώ γυρίστηκαν πολλά πλάνα της γνωστής ταινίας «Απέραντο γαλάζιο» του Luc Besson.

Τρεις Κλεισές – Παπά: Σε όσους αρέσουν οι εξερευνήσεις, από το Μαγγανάρι θα φθάσετε στον όρμο Τρεις Κλεισές με τις δύο καλές κι απάνεμες παραλίες του, ενώ λίγο βορειότερα βρίσκεται το ακρογιάλι Παπά Αυλάκι. Από το μοναστήρι του Κάλαμου που δεσπόζει στο νότιο ανατολικό άκρο της Ιου θα καταλήξετε στην απλωτή παραλία Κάλαμος (4 χλμ.). Συνεχίζοντας, στα 3 χλμ. βρίσκεται η ακτή Πλάκες στο νοτιοανατολικό άκρο του νησιού.

Αγία Θεοδότη: Ξεκινώντας και πάλι από τη Χώρα, καλός ασφάλτινος δρόμος φεύγει με κατεύθυνση βορειοανατολική. Διασχίζετε την ενδοχώρα και ύστερα από 9 χλμ. αρχίζετε να κατηφορίζετε για τη θάλασσα. Αξαφνα, σ' ένα γύρισμα του δρόμου ξεπροβάλλει μπροστά σας η παραλία Αγία Θεοδότη, μία από τις καλύτερες της Ιου, όπου βρίσκεται το ομώνυμο εκκλησάκι του 16ου αιώνα. Υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια και μια ταβέρνα. Αν δεν φυσά το μελτέμι, εδώ είναι ιδανικά για ν' απολαύσετε το μπάνιο σας. Λίγο νοτιότερα ξεδιπλώνει το μαγικό του γιαλό το Ψάθι με την υπέροχη αμμουδιά.

Βόρεια Ιος: Στα βόρεια του νησιού θα προτιμήσετε την παραλία Πλακωτό (15 χλμ. από τη Χώρα). Αν έχετε κουράγιο, ακολουθήστε τον χωματόδρομο που οδηγεί στην τοποθεσία όπου σύμφωνα με τους ντόπιους υπάρχει ο τάφος του Ομήρου! Λίγο νοτιότερα, χωματόδρομος που φεύγει αριστερά φθάνει στην απόμερη παραλία Καμπάκι, που όμως όταν έχει μελτέμι βγάζει πολλά σκουπίδια. Προτιμότερη και πιο καθαρή είναι η μικρή ακρογιαλιά Λορέτζενα με δυτικό προσανατολισμό που προσεγγίζεται από τον Επάνω Κάμπο με ασφάλτινο πλέον δρόμο. Αν έρχεστε από τον Ορμο, αναζητήστε για ευκολία τον νέο δρόμο που συνδέει το λιμάνι με τον Επάνω Κάμπο.

Για μπάνιο με τα πόδια: Για τους τολμηρούς που προτιμούν την πεζοπορία, μονοπάτια από τον Μυλοπότα οδηγούν νότια προς τις μοναχικές ακρογιαλιές Σαπουνόχωμα, Κλίμα, Πρασονήσι, Πικρί Νερό και Μανούσου. Από το ύψος της Αγίας Ειρήνης που βρίσκεται κοντά στο λιμάνι του Ορμου ξεκινά το μονοπάτι που καταλήγει εύκολα (20 λεπτά) στη μικροσκοπική παραλία Βαλμά με το συμπαθέστατο ταβερνάκι της κυρίας Ειρήνης. Μπορείτε να έρθετε και από χωματόδρομο από Χώρα (2,5 χλμ.). Ανάμεσα σε Βαλμά και Μυλοπότα αναπτύσσεται ένα ακόμη ακρογιάλι, το Κολιτσάνι, που προσεγγίζεται με μονοπάτι. Για όσους δεν θέλουν να περπατήσουν, υπάρχουν εκδρομικά καΐκια που ξεκινούν καθημερινά από Ορμο και Μυλοπότα και θα σας φέρουν μέχρι εδώ πολύ πιο ξεκούραστα.　

ΔΙΑΜΟΝΗ

Χώρα
«Liostasi» Luxury Boutique hotel & Spa (22860 91343 www.liostasi.gr) -με σεβασμό στην κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική και διακριτική πολυτέλεια, το ξενοδοχείο είναι μέλος των Small Luxury Hotels of the World Collection. «Mediter-raneo» (22860 91521 www.mediterraneo-ios.com), «Avanti» (22860 91165 www.avanti-hotelios.com), «Levantes Ios Boutique Hotel» (22860 92588 www.levantes.gr).　

Ορμος
«Petros place» (22860 91421 www.petrosplace.gr), οικογενειακή μονάδα, φιλικό περιβάλλον, αυθεντική νησιώτικη φιλοξενία.　

Μυλοπότας
Ξενώνας «Γοργόνα» (22860 91307 www.gorgona-ios.gr), κυριολεκτικά πάνω στην παραλία, συγκρότημα πλήρως εξοπλισμένων επιπλωμένων διαμερισμάτων. «Far out Club» (22860 91446 www.faroutclub.com), στέκι των νέων, διαθέτει και camping.　

Κουμπάρα
Για κάτι πραγματικά ξεχωριστό επιλέξτε κάποια από τις φροντισμένες πολυτελείς suites του «LuxurIOS Island Experience» στον όρμο της Κουμπάρας (22860 91019 www.luxurios.com/suites-ios).　

ΦΑΓΗΤΟ

Στα σοκάκια της Χώρας, το εστιατόριο «Λόρδος Βύρων» είναι ονομαστό για τη μεσογειακές, εμπνευσμένες συνταγές με αυθεντικά αιγαιοπελαγίτικα υλικά. Επίσης στη Χώρα υπάρχει το μεζεδοπωλείο «Κατώγι» και η ταβέρνα «Στιγάδι». Στον Μυλοπότα θα βρείτε φρέσκο ψάρι στην ψαροταβέρνα του Δράκου και στο ποιοτικό εστιατόριο «Free» που βρίσκεται επί της παραλίας θα δοκιμάσετε μεσογειακή προσεγμένη κουζίνα. Στην παραλία της Κουμπάρας, σταθερό σε ποιότητα παραμένει το οικογενειακό εστιατόριο «Πολύδωρος». Καλό είναι και το μεζεδοπωλείο «Κουμπάρα». Στον Ορμο το μεζεδοπωλείο «Οctopus tree» είναι γνωστό κυρίως για το ψημένο στα κάρβουνα χταπόδι του.

Για ξεχωριστές απολαύσεις σε έναν ιδιαίτερο χώρο αναζητήστε τις εγκαταστάσεις του «Pathos Lounge bar» στην Κουμπάρα.

Κείμενο: Ζερμαίν Αλεξάκη
Φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr