H οικονομία στην κόψη του ξυραφιού - Τι περιμένει τη νέα κυβέρνηση - Πέντε κρίσιμα μέτωπα πριν συμβεί το «μοιραίο ατύχημα»

Της Ελευθερίας Αρλαπάνου

Μάχη με τον χρόνο, τη ρευστότητα και τις αγορές ξεκινά τη Δευτέρα για την οικονομία. Επενδυτές, μεγάλοι ξένοι οίκοι, και οι επίσημοι πιστωτές της χώρας αναμένουν τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης που θα προκύψει από την εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής.

Τα χρονοδιαγράμματα είναι εκ των πραγμάτων, ασφυκτικά, και η νέα κυβέρνηση καλείται να λάβει αποφάσεις, με προσεκτικούς χειρισμούς, για να αποφευχθεί ένα μοιραίο ατύχημα, που θα μπορούσε να επαναφέρει την οικονομία στο σημείο - μηδέν που βρέθηκε το 2010.

Ο Φεβρουάριος προμηνύεται θερμός από όλες τις απόψεις, αφού στο τέλος του μήνα λήγει η δίμηνη παράταση που έχει χορηγηθεί στο τρέχον πρόγραμμα στήριξης, ενώ κεντρικά ορόσημα είναι η Σύνοδος Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών στις 12 Φεβρουαρίου και το Eurogroup, τέσσερις μέρες μετά, στις 16 Φεβρουαρίου.

«Ο χρόνος είναι το άλφα και το ωμέγα» στην περίπτωση της Ελλάδας σχολιάζει χαρακτηριστικά κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος του εξωτερικού, εκτιμώντας μάλιστα πως σε αντίθεση με ότι συνέβαινε στο παρελθόν, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει η πολυτέλεια μαραθώνιων διαπραγματεύσεων. «Μιλάμε για σπριντ», υποστηρίζει, με δεδομένα τα πιεστικά περιθώρια που υπάρχουν σε πολλά «μέτωπα» με κυρίαρχο ζήτημα τη ρευστότητα. Όπως εκτιμούν τραπεζικά στελέχη οι χειρισμοί της νέας κυβέρνησης πρέπει να έχουν τριπλό στόχο:

[1] Την ταχεία αποκατάσταση κλίματος ηρεμίας στα τραπεζικά γκισέ, ώστε να αποφευχθούν εκροές που θα μπορούσαν να πλήξουν μία ούτως ή άλλως εύθραυστη ισορροπία.

[2] Τη διασφάλιση διαύλων επικοινωνίας με Ευρώπη και ΔΝΤ για την οικοδόμηση, το συντομότερο δυνατόν, κατάλληλων συμμαχιών ενόψει των δύσκολων διαπραγματεύσεων με τους επίσημους πιστωτές της χώρας.

[3] Την οριστικοποίηση σχεδίου δράσης με συγκεκριμένους στόχους, καθαρές γραμμές και Plan B, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές. Σημείο ? κλειδί στις διαπραγματεύσεις είναι το εάν η χώρα θα υπάγεται ή όχι σε πρόγραμμα, ή αν θα έχει ένα μαξιλάρι ασφαλείας, μέσω μιας προληπτικής γραμμής πίστωσης.

Ισχυρά κέντρα επιροής στην Ευρώπη και ειδικότερα στο Βερολίνο, φέρονται προσανατολισμένα στη διατήρηση της ελληνικής οικονομίας σε αυστηρό καθεστώς επιτήρησης, ει δυνατόν σε νέο πρόγραμμα με νέο δανεισμό, τουλάχιστον για την επόμενη τριετία. Πλαίσιο που δυσχεραίνει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων ιδίως με δεδομένο ότι αυτή τη στιγμή, καλώς ή κακώς, η χώρα είναι αποκλεισμένη από τις αγορές και η δυνατότητα χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας περνά αναγκαστικά από τους ευρωπαϊκούς φορείς.

Η ΕΚΤ στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες με τη σειρά τους θα πρέπει να απορροφήσουν έντοκα γραμμάτια για να χρηματοδοτήσουν το δημόσιο, ενώ ο ESM και το ΔΝΤ κρατούν στο συρτάρι 7,2 δισ. ευρώ που βρίσκονται σε εκκρεμότητα από την αξιολόγηση από την τρόικα, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί.

Με τα σημερινά δεδομένα, τα δημόσια ταμεία κινούνται σε ζώνη ασφαλείας, οριακά και το Φεβρουάριο, υπό τη βασική προϋπόθεση ότι οι ελληνικές τράπεζες θα απορροφούν κανονικά τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων και θα υπάρχει ομαλή ροή φορολογικών εσόδων. Οποιαδήποτε παρέκκλιση στη φάση αυτή, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα ατύχημα στο πεδίο της ρευστότητας, που σε συνδυασμό με την ευρύτερη αβεβαιότητα θα μπορούσε να φέρει αλυσιδωτές επιπτώσεις. Πρακτικά ο πρώτος δύσκολος μήνας, ταμειακά είναι ο Μάρτιος, οπότε και πρέπει να πληρωθούν περίπου 2,5 δισ. κυρίως προς το ΔΝΤ ενώ το οξύ πρόβλημα εντοπίζεται στο δίμηνο Ιουλίου - Αυγούστου με υποχρεώσεις πληρωμών συνολικά 9 δισ. ευρώ κυρίως προς την ΕΚΤ.

Κρίσιμα ερωτήματα
Σε επιφυλακή οίκοι και αγορές

Πέντε ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις, κυριαρχούν στην ατζέντα των ξένων επενδυτών, οίκων και της αγοράς που παρακολουθούν μέρα με τη μέρα τις πολιτικές εξελίξεις, περιμένοντας τα πρώτα δείγματα γραφής από τη νέα κυβέρνηση.

1. Η Ελλάδα θα πετύχει ανάπτυξη 2,9% φέτος; Ήδη οι πρώτοι δύο μήνες του χρόνου έχουν «στιγματιστεί» από τις πολιτικές εξελίξεις, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη συγκεκριμένη πρόβλεψη, με την αγορά να περιμένει τα πρώτα δείγματα γραφής από τη νέα κυβέρνηση.

2. Πόσο μεγάλες θα είναι οι αποκλίσεις στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού και ποια μέτρα από αυτά που έχουν προβλεφθεί θα ισχύσουν; Ερώτημα που συνδέεται άμεσα με τον προσδιορισμό του φετινού δημοσιονομικού κενού, που όταν «πάγωσαν» οι συνομιλίες η τρόικα το προσδιόριζε, ήδη στα 2 δισ. ευρώ.

3. Η Ελλάδα θα είναι σε κάποια μορφή προγράμματος από την Ευρώπη με την εκπνοή της δίμηνης παράτασης, στις 28 Φεβρουαρίου;

4. Θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα για την αξιολόγηση, από τις οποίες εξαρτάται η εκταμίευση 7,2 δισ. ευρώ;

5. Υπάρχει Plan B, σε περίπτωση που οι επαναδιαπραγμάτευση όρων των δανειακών συμβάσεων αποδειχθεί δύσβατο τοπίο, και πόσο πιθανό είναι ένα πιστωτικό γεγονός στην Ελλάδα;

Οι δεσμεύσεις, δεσμεύσεις
«Οι Ελληνες αποφασίζουν»

«Για προφανείς λόγους δεν επιθυμούμε να εμπλακούμε στην παρούσα πολιτική συζήτηση στην Ελλάδα. Εναπόκειται στους Έλληνες να αποφασίσουν ποιος θα τους κυβερνήσει. Το μόνο που μπορούμε και πρέπει να πούμε είναι ότι οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα πρέπει να γίνουν σεβαστές από οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση», προειδοποίησε χθες ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζ. Κλ. Γιούνκερ.

Η Ευρώπη δεν είναι ενιαία...

Στελέχη με πλούσια εμπειρία στο τερέν των διαπραγματεύσεων με του Ευρωπαίους τα τελευταία χρόνια σχολιάζουν με νόημα, πως δεν μιλάμε για μια ενιαία γραμμή. Στην Ευρώπη, στα Eurogroup, τις Συνόδους Κορυφής αλλά και στις κατ΄ιδίαν διαπραγματεύσεις με τους ισχυρούς της Ευρωζώνης, το «κλειδί» είναι να αντιλαμβάνεται κανείς πως δεν μιλάμε για ενιαίες γραμμές. Και αυτό επειδή υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα αλλά και απόψεις πολλές φορές και μέσα στα επιτελεία μίας και μόνο χώρας, που περιπλέκουν τα πράγματα.

Ισχυρό χαρτί το γεωπολιτικό

Μία διάσταση που σύμφωνα με αναλυτές μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό χαρτί τις διαπραγματεύσεις την επόμενη μέρα, είναι ο γεωπολιτικός παράγοντας. Πρόκειται για διάσταση ιδιαίτερα σημαντική, με δεδομένη τη θέση της Ελλάδας, την αναταραχή στην ευρύτερη περιοχή αλλά και τον πολυετή σχεδιασμό στον οποίο προχωρούν εδώ και καιρό οι ισχυροί της Ευρώπης.

Οι αγορές θέλουν γρήγορες λύσεις

Το βασικότερο ζήτημα στη φάση αυτή είναι να σταλεί μήνυμα στις αγορές πως η Ελλάδα δεν βρίσκεται στον αέρα, χωρίς τη στήριξη της Ευρωζώνης, και να πέσουν οι τόνοι σχετικά με την προοπτική ρήξης, εάν οι διαπραγματεύσεις που επίκεινται δεν φέρουν το επιθυμητό, για τη νέα ελληνική κυβέρνηση, αποτέλεσμα. «Οι αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης δεν μπορούν να περιμένουν τέσσερις ή έξι μήνες για να ξεκαθαρίσει εάν η Ελλάδα θα οδηγηθεί στα άκρα ενός ενδεχόμενου πιστωτικού γεγονότος», εκτιμά αναλυτής του εξωτερικού, σχολιάζοντας παράλληλα πως μιλάμε για μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονιά για τη χώρα, που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την επιστροφή σε ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης.

Το «παράθυρο» της ΕΚΤ

Πρόκειται για μια χρονιά που, ούτως ή άλλως, αποτελεί παράθυρο ευκαιρίας για χώρες, όπως η Ελλάδα, αφού ενεργοποιείται το «πακέτο Ντράγκι». Από το οποίο όμως η χώρα μας θα μπορεί να επωφεληθεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Έτσι, όταν άλλες χώρες, του Ευρωπαϊκού Νότου θα βλέπουν το κόστος δανεισμού για τις οικονομίες και τις επιχειρήσεις τους να υποχωρεί, η Ελλάδα θα υστερεί, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τις θέσεις εργασίας. Είναι ενδεικτικό ότι ήδη η απόκλιση μεταξύ των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας και άλλων χωρών που ήταν σε Μνημόνιο, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, κινείται σε εντυπωσιακά επίπεδα. Η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου «φλερτάρει» με το 10% όταν του πορτογαλικού κινείται πέριξ του 2,5%.

«Τα πρώτα μηνύματα»
Συνεδριάζει το Eurogroup τη Δευτέρα

Tο εκλογικό αποτέλεσμα και τα πρώτα μηνύματα προς την Eλλάδα αναμένεται να στείλουν οι υπουργοί Oικονομικών της Eυρωζώνης κυριολεκτικά την επομένη των εκλογών, αφού τη Δευτέρα συνεδριάζει το Eurogroup. Tη χώρα, οι εξελίξεις στην οποία αποτελούν δεύτερο θέμα στην ατζέντα του Eurogroup, αναμένεται να εκπροσωπήσει ο Γκίκας Xαρδούβελης. Mεγάλες εκκρεμότητες για τη χώρα είναι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης, οι αποφάσεις για την ένταξη ή όχι σε προληπτική γραμμή πίστωσης μετά τη λήξη της δίμηνης παράτασης στις 28 Φεβρουαρίου.

Γκ. Χαρδούβελης
«Να αυξηθεί το πλαφόν στα έντοκα»

Οι Έλληνες δεν επιθυμούν έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη υποστήριξε χθες ο υπουργός Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελης, ο οποίος παράλληλα κάλεσε την τρόικα να αυξήσει το πλαφόν των εντόκων γραμματίων σε κυκλοφορία, από τα 15 δισ. ευρώ, σε υψηλότερα επίπεδα, για παράδειγμα στα 20 δισ. ευρώ. Υπό το βάρος των αυξημένων αναγκών ρευστότητας που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, αφού δεν έχουν εισρεύσει στα δημόσια ταμεία οι δόσεις των 7,2 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα αυξάνονται τα ποσά των εντόκων που πρέπει να απορροφήσουν οι ελληνικές τράπεζες με δεδομένη την απουσία των ξένων επενδυτών, η διεύρυνση του πλαφόν θα μπορούσε να διευκολύνει την ταμειακή διαχείριση στο κρίσιμο προσεχές δίμηνο. «Η τρόικα πρέπει να συμφωνήσει και να αυξηθεί το όριο», δήλωσε χθες ο κ. Χαρδούβελης στη Handelsblatt, ενώ ερωτηθείς για το εάν το πλαφόν θα μπορούσε να διευρυνθεί στα 20 δισ. ευρώ, εκτίμησε πως θα μπορούσαμε να μιλάμε για κάτι τέτοιο, βραχυπρόθεσμα. Παράλληλα υποστήριξε πως οι Ευρωπαίοι εταίροι θα πρέπει να είναι περισσότερο ευέλικτοι σχετικά με τους στόχους του ελληνικού προϋπολογισμού για το 2015.

Μ. Σουλτς
Η Μέρκελ εμπιστεύεται τους Ελληνες

Τη δίκαιη μεταχείριση της Ελλάδας ζήτησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μ. Σουλτς, υποστηρίζοντς πως «για να επιτευχθεί μια σταθερή οικονομική ανάπτυξη και σοβαρή μείωση του χρέους χρειάζεται ένα δίκαιο πλαίσιο σχέσεων συνεργασίας και όχι απειλές». Σύμφωνα με τον κ. Σουλτς, η Αγκ. Μέρκελ εμπιστεύεται τους Έλληνες και τους θεωρεί ικανούς να ορθοποδήσουν, στηριζόμενοι στις δικές τους δυνάμεις, προειδοποιώντς όμως πως κανείς δεν μπορεί να εκβιάσει την Ε.Ε. και τη Γερμανία. «Η Ελλάδα χρειάζεται ένα έξυπνο μείγμα πολιτικής που να αποτελείται από μέτρα σταθεροποίησης των δημοσιονομικών της, δομικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις σε τομείς του μέλλοντος που να οδηγήσουν σε μια βιώσιμη ανάπτυξη».

ΠΗΓΗ:imerisia.gr