Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου 2015

Ενέργεια: επενδύσεις και ιδιωτικοποιήσεις – Πού το πάει ο Λαφαζάνης;

Μια από τις προεκλογικές δεσμεύσεις και μετεκλογικές εξαγγελίες της νέας κυβέρνησηςΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήταν η ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων στον τομέα της ενέργειας είτε πρόκειται για τους υδρογονάνθρακες είτε για τη διύλιση πετρελαίων είτε για τους αγωγούς.

Ποιο είναι όμως το τοπίο που διαμορφώνεται λίγες μέρες μετά τη σύσταση του νέου υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπό τον Παναγιώτη Λαφαζάνη;
Σε αδρές γραμμές, η κυβέρνηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να ακυρώσει τους εν εξελίξει διαγωνισμούς -ίσως για να μην αποθαρρύνει δυνητικούς επενδυτές και μην αμαυρώσει (ακόμα περισσότερο) το πρόσωπο της Ελλάδας στο εξωτερικό ως επενδυτικού προορισμού- αλλά “παγώνει” τις προγραμματισμένες ιδιωτικοποιήσεις που δεν είχαν περάσει σε αυτή την προχωρημένη φάση.
Παρόλα αυτά, εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο τω υδρογονανθράκων αποσύρουν το ενδιαφέρον τους υπό το φως των συνθηκών που διαμορφώνει η νέα κυβέρνηση.
—Υδρογονάνθρακες
Την Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου έληξε η προθεσμία εκδήλωσης ενδιαφέροντος από επενδυτές, για τον Διεθνή διαγωνισμό χορήγησης άδειας Έρευνας και Εκμετάλλευσης Υδρογονανθράκων σε τρεις χερσαίες περιοχές, Άρτα-Πρέβεζα, Αιτωλοακαρνανία και ΒΔ Πελοπόννησο, στη Δυτική Ελλάδα, σύμφωνα με την προκήρυξη της Διεθνούς πρόσκλησης της Ελληνικής Κυβέρνησης που είχε δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεσμευτικές προσφορές κατέθεσαν οι εταιρείες Ελληνικά Πετρέλαια, για τις περιοχές «Άρτα-Πρέβεζα» και «βορειοδυτική Πελοπόννησος» και η Energean Oil&Gas για τις περιοχές ««Άρτα-Πρέβεζα» και «Αιτωλοακαρνανία».
Μπορεί να βρέθηκαν δύο ελληνικές εταιρείες για τις τρεις περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, ωστόσο οι ξένοι αποχωρούν.
Μια μέρα πριν τη λήξη του εν λόγω διαγωνισμού η ιταλική εταιρεία Enel απέσυρε το ενδιαφέρον της, παρότι μέχρι πριν λίγες ημέρες είχε δηλώσει ότι θα προσέλθει στο διαγωνισμό και μάλιστα διαπραγματευόταν να καταθέσει κοινή προσφορά με τα ΕΛΠΕ.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του capital, είχε προηγηθεί η απόσυρση του ενδιαφέροντος από τρεις ακόμη μεγάλες διεθνείς εταιρείες: από τη Shell, η οποία εκμεταλλεύεται ήδη κοιτάσματα στη γειτονική μας Αλβανία,  από τη γαλλική Total, μία από τις εταιρείες που έχει αποκτήσει το πακέτο των σεισμικών δεδομένων της νορβηγικής PGS για το Ιόνιο και την ισπανική Repsol.
Η άμεση αλλαγή στάσης των ξένων επενδυτών απέναντι στη χώρα μας την επαύριο των εκλογών αποδίδεται στις προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ για ακύρωση των ισχυόντων διαγωνισμών και επαναπροκήρυξη νέων υπό νέες προϋποθέσεις, παρότι ο Παναγιώτης Λαφαζάνης υποστήριξε ότι ο διαγωνισμός για τα 20 οικόπεδα στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης θα ολοκληρωθεί χωρίς πολιτική παρέμβαση, αλλά σε μεταγενέστερο χρόνο λόγω της αρνητικής συγκυρίας για τις τιμές του πετρελαίου.
Τα παραπάνω προέκυψαν κατόπιν συνάντησης που πραγματοποίησε στις 3 Φεβρουαρίου ο κ.Λαφαζάνης με την επικεφαλής της Ελληνικής Διαχειριστικής Αρχής για τους Υδρογονάνθρακες (ΕΔΕΥ) Σοφία Σταματάκη.
Επισημαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι οι πιθανοί πόροι υδρογονανθράκων της περιοχής θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας ενέργειας και να ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια και ανεξαρτησία της Ένωσης.
Στο πλαίσιο αυτό η Ε.Ε. έχει υπογραμμίσει τη σημασία των ερευνών που γίνονται στην ανατολική Μεσόγειο, τόσο σε Ισραήλ και Κύπρο, όσο και την προσπάθεια που είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση να ανοίξει την αγορά και να προκηρύξει το μεγάλο γύρο παραχωρήσεων με τα 20 οικόπεδα σε Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης.
—Το νέο μοντέλο εκμετάλλευσης
Η νέα κυβέρνηση έχει εκφράσει σε όλους τους τόνους και προς όλες τις κατευθύνσεις την πρόθεσή τηςνα αλλάξει το μοντέλο εκμετάλλευσης, με το οποίο η προηγούμενη κυβέρνηση ουσιαστικά άνοιξε την αγορά των υδρογονανθράκων (γύρος open door με συνολικά τέσσερεις διεθνείς εταιρείες να συμμετέχουν στις κοινοπραξίες εκμετάλλευσης μαζί με ελληνικές εταιρείες, έρευνες PGS σε Ιόνιο και Κρήτη, προκήρυξη του μεγάλου γύρου παραχωρήσεων κλπ).
Βάσει του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ οι όποιες έρευνες για υδρογονάνθρακες θα γίνουν με βάση το μοντέλο συμβάσεων PSA (production sharing agreements). Όπως είχε καταγγείλει ο πρώην υπουργός Γιάννης Μανιάτης -που ομολογουμένως επένδυσε πολύ σε αυτή την ιστορία εις βάρος της ορθολογικής ανάπτυξης των ΑΠΕ- πρόκειται για ένα μοντέλο που ακολουθείται σε αφρικανικές χώρες όπως η Γκάνα και η Νιγηρία, αλλά και σε χώρες της Ασίας και της Νότιας Αμερικής. Το σύστημα αυτό προβλέπεισυμμετοχή του κράτους στις κοινοπραξίες που ερευνούν και εκμεταλλεύονται τα κοιτάσματα με δική του εταιρεία.
Το μοντέλο που προώθησε η προηγούμενη κυβέρνηση είναι αυτό που ακολουθείται στον δυτικό κόσμο και προβλέπει την παραχώρηση των κοιτασμάτων  για έρευνα και εκμετάλλευση σε κοινοπραξίες έναντι ενοικίου (royalties), με το κράτος να εισπράττει ένα σταθερό έσοδο και τη φορολογία επί του τζίρου.
—ΕΛΠΕ
Ο υπουργός έχει προαναγγείλει την επιστροφή του μετοχικού πακέτου (35%) που κατέχει το ελληνικό κράτος στα Ελληνικά Πετρέλαια πίσω στο ελληνικό Δημόσιο.
Ο κ.Λαφαζάνης έχει χαρακτηρίσει τα ΕΛΠΕ ως “γίγαντα για τα μέτρα της Ελλάδας, που μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο για την ασφάλεια, την επάρκεια και τη μείωση των τιμών των πετρελαιοειδών”.
Ακριβώς το θέμα της μείωσης των τιμών των καυσίμων έχει θέσει ήδη στον πρόεδρο των Ελληνικών Πετρελαίων, Γιάννη Παπαθανασίου και τον διευθύνοντα σύμβουλο Γιάννη Κωστόπουλο με τους οποίους συναντήθηκε το μεσημέρι της Τρίτης 3 Φεβρουαρίου.
Οι μειώσεις δεν θα γίνουν μέσω ελάφρυνσης της φορολογίας, ενώ βάρος θα δοθεί στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου λέγοντας ότι είναι πολύ εκτεταμένο και η αντιμετώπισή του συλλογικά από τα συναρμόδια υπουργεία – με μέτρα που θα εξειδικευθούν και στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων – είναι κρίσιμης σημασίας για τα έσοδα του Δημοσίου.
Οι πρώτες πληροφορίες του econews κάνουν λόγο για υπερφιλόδοξο και ασαφές σχέδιο καταπολέμησης της λαθρεμπορίας καυσίμων -παρότι προβάλλεται ως κορωνίδα των κυβερνητικών προσπαθειών πάταξης της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής.
—Αγωγοί και φυσικό αέριο
Η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να “παγώσει” την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, διαχειριστή των δικτύων φυσικού αερίου, για τον οποίο ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει η αζερική Socar.
Παρά τις προεκλογικές κορώνες, η επιλογή αυτή προκρίθηκε αφενός διότι η ιδιωτικοποίηση βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και αφετέρου διότι αυτή συνδέεται άμεσα με την επικείμενη κατασκευή του αγωγού TΑΡ, μέσω του οποίου αζερικό φυσικό αέριο θα μεταφέρεται μέσω Ελλάδας στη Δυτική Ευρώπη.
Εντωμεταξύ, η κυβέρνηση αναμένει την έρευνα της επιτροπής ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG comp). Το πόρισμα προβλέπεται να ανακοινωθεί στις 22 Απριλίου.
Η προκαταρκτική έρευνα της DG comp έχει δείξει ότι προκύπτουν πιθανά εμπόδια στην πρόσβαση ανταγωνιστών στο ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου σε περίπτωση εισόδου της Socar στον ΔΕΣΦΑ. Επίσης, η επένδυση αυτή θα μπορούσε να να επηρεάσει τις αναγκαίες επενδύσεις για ανάπτυξη του δικτύου ακόμη και τη διασύνδεση του Tap με το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου.
—ΔΕΗ
Μια από τις πρώτες εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης ήταν η διακοπή της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ παράλληλα με τη μείωση της τιμής του ρεύματος,αλλά και την παροχή δωρεάν ρεύματος σε 300.000 νοικοκυριά.
Σε πρόσφατη συνάντησή του με τους συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, ο κ. Λαφαζάνης δήλωσε ότι “οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ δεν είναι συντεχνία. Οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ και οι συνδικαλιστικοί τους εκπρόσωποι είναι η ψυχή της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού – και τονίζω το Δημόσιας – και είναι η μεγάλη δύναμη η οποία θα υποβοηθήσει την παραγωγική ανασυγκρότηση της ΔΕΗ και της χώρας, συνολικά”.
Τις δηλώσεις Λαφαζάνη υποδέχθηκε με μεγάλη χαρά ο πρώην αρχισυνδικαλιστής της ΓΕΝΟΠ και νυν μέλος του ΔΣ της Επιχείρησης, Νίκος Φωτόπουλος, ο οποίος προέτρεψε τον ελληνικό λαό, «να συσπειρωθεί και να υποστηρίξει την πολιτική της κυβέρνησης για τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού».
Σχολίασε δε ότι «επιβεβαιώνεται το προοδευτικό περιεχόμενο των εξαγγελιών της κυβέρνησης για την ενέργεια και δικαιώνεται η συνεπής προσπάθεια και οι πολυετείς αγώνες των εργαζομένων για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της επιχείρησης».
econews

Δεν υπάρχουν σχόλια :