Πηγή έμπνευσης

Μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, απέραντες οργανωμένες αμμουδιές και άναρχα τουριστικά θέρετρα εδώ δεν θα βρεις. Εδώ όλα είναι μικρά και τακτοποιημένα: οι παραλίες, οι οικισμοί, το ίδιο το νησί. Ενας μικρόκοσμος σε ανθρώπινη κλίμακα, κομμένος και ραμμένος στα μέτρα σου.

Ο Τρυπητός, η εντυπωσιακή βραχώδης αψίδα των Παξών

Τους Παξούς τους γνώρισα έναν βροχερό Σεπτέμβρη, πριν από αρκετά χρόνια. Η διαμονή ήταν σύντομη και οι εναλλαγές του καιρού συνεχείς. Ομως ανάμεσα σε ηλιόλουστα πρωινά στις υπέροχες παραλίες και υγρές βραδιές με κοκτέιλ στον Γάιο πρόλαβε και αναπτύχθηκε κάτι που
έμοιαζε... με αγάπη.

Με τα χρόνια οι επισκέψεις πλήθυναν, η αγάπη μεγάλωσε κι άλλο. Για μένα οι Παξοί είναι ένας μικρός, επίγειος παράδεισος. «Παράδεισος χωρίς... φιδάκια γίνεται;», θα μου πεις.
Δεν γίνεται, απαντώ κι εγώ. Ομως εδώ θα το δεις κι εσύ, είναι κρυμμένα στις ξερολιθιές που ορίζουν τους απέραντους ελαιώνες και σπάνια ξεπροβάλλουν.

Ο Γάιος από το νησάκι του Αγ. Νικολάου

Οι ελαιώνες σήμα κατατεθέν του νησιού. Απέραντοι, αιωνόβιοι, καλύπτουν το νησί απ' άκρη σ' άκρη και ορθώνονται σαν γίγαντες προς τον ουρανό. Πού να φανταστείς πως δεν υπήρχαν από πάντα, πως αυτός ο τόπος που μοιάζει τόσο ευλογημένος ήταν κάποτε άγονος, ξερός, γιατί δεν συγκρατούσε στάλα νερό εξαιτίας του πετρώματός του.

Ολη αυτή η ομορφιά είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης παρέμβασης, καθώς οι κάτοικοι κατάλαβαν πως ο μόνος τρόπος να επιβιώσουν ήταν να φτιάξουν στέρνες. Σε αυτές μάζεψαν το νεράκι τους και έτσι μεγάλωσαν και οι ελιές τους. Χάρη στο λάδι τους οι Παξοί έγιναν γνωστοί στον «έξω» κόσμο πολύ πριν έρθει ο τουρισμός στο νησί.

Το παλιό ελαιοτριβείο ως μουσείο Ελιάς σήμερα, στα Μαγαζιά

Βέβαια, με τον τουρισμό οι ελιές σταμάτησαν να αποτελούν βιοποριστικό μέσο για τους κατοίκους και έγιναν κι αυτές αξιοθέατο. Σήμερα, κάτω από τη σκιά των λιόδεντρων, που μπορεί να φτάνουν και τα εξακόσια χρόνια ζωής, ονειρεμένες εξοχικές ή μόνιμες κατοικίες παρεμβάλλονται ανάμεσα στα μονοπάτια με τις φτέρες.

Πλησιάζοντας τα παράλια η εικόνα γίνεται πιο κοσμοπολίτικη, τουλάχιστον τους καλοκαιρινούς μήνες: τα σκάφη δένουν στον Γάιο, την πρωτεύουσα του νησιού, τα «καλά» εστιατόρια σερβίρουν διάσημες ιταλικές οικογένειες που φρόντισαν και απέκτησαν μερίδιο από το νησί, ενώ οι πιο μοναχικοί Βρετανοί αποσύρονται νωρίς στις πολυτελείς νοικιασμένες τους βίλες για να απολαύσουν το βιβλίο τους by the pool.

Οι ελαιώνες είναι το...σήμα κατατεθέν των Παξών

Ανάμεσα σε όλους αυτούς και οι Ελληνες που άργησαν να ανακαλύψουν το νησί. Ισως γιατί πάντα έστρεφε το βλέμμα προς τη Δύση. Ισως πάλι επειδή τους Παξούς υπέροχους μπορείς να τους πεις, φθηνούς όμως όχι. Ορίστε. Ενα φιδάκι βγήκε από τις ξερολιθιές του παραδείσου και μας αναστάτωσε!

Γάιος και λοιποί οικισμοί
Ο Γάιος, που είναι και ο μεγαλύτερος οικισμός του νησιού σε υποδέχεται στους Παξούς. Εδώ δεν ισχύει η εικόνα της αυθαίρετης δόμησης που συνήθως παρατηρείται στα περισσότερα νησιωτικά λιμάνια της χώρας.

Η διώρυγα ανάμεσα σε Γάιο και νησάκι Αγ. Νικολάου

Η θαυμάσια αρχιτεκτονική των ιδιωτικών και των δημόσιων κτιρίων που απλώνονται τόσο κατά μήκος του παραλιακού δρόμου όσο και στα σοκάκια του οικισμού, οι γραφικοί κολπίσκοι που τον πλαισιώνουν και προσφέρονται για μια χαλαρωτική βουτιά, το νησί του Αγίου Νικολάου που χωρίζεται από τον οικισμό με μια στενή λωρίδα θάλασσας, η οποία δεν ξεπερνά τα πενήντα μέτρα, δημιουργώντας ένα φυσικό φιόρδ, είναι οι πρώτες εικόνες που αντικρίζεις φτάνοντας. Και μετά αρχίζει η εξερεύνηση.

Η παραλιακή βόλτα μέχρι το Μογγονήσι, νοτιοανατολικά του Γάιου, είναι πραγματική απόλαυση – αρκεί να μη διασταυρωθείς με άλλο αυτοκίνητο, τόσο στενός που είναι ο δρόμος. Στα μισά της διαδρομής, πάνω από τη μικρή, δημοφιλή παραλία του Γιαννά, δεσπόζει το πράσινο άγαλμα του πυρπολητή της Επανάστασης, Γιώργου Ανεμογιάννη - ένα όμοιο βρίσκεται επίσης στη Ναύπακτο.

Ο πιο εντυπωσιακός ναός των Παξών, η Υπαπαντή, στα Γραμματικέικα

Και μετά παίρνεις αμπάριζα τους υπόλοιπους οικισμούς. Ολοι πανέμορφοι. Για μένα ομορφότερος όλων ο Λογγός. Στεφανωμένος από κατάφυτες πλαγιές, με όμορφα κτίσματα που πλαισιώνουν τον συνήθως γαλήνιο κόλπο, είναι ιδανικός προορισμός, αν αποζητάς ξεκούραση και ηρεμία.

Τίποτα δεν αλλοιώνει το τοπίο, ενώ το ερειπωμένο πυρηνελαιουργείο-σαπωνοποιείο του Ανεμογιάννη -κοινό το όνομα στο νησί- στο βόρειο άκρο της παραλίας προσδίδει στον τόπο μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Θα πας όμως και από τη γραφική Λάκκα, που είναι και αυτή χτισμένη πάνω στη θάλασσα. Εκεί κοντά είναι και ο φάρος της, αρκεί να λοξοδρομήσεις λίγο από τον κεντρικό δρόμο για να τον βρεις.

Η Λάκκα και ο εντυπωσιακός κόλπος της σε πλήρη θέαση

Τα Μαγαζιά αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους οικισμούς της ενδοχώρας. Η Φουντάνα πάλι είναι μικρή και κουκλίστικη. Στα Μποϊκάτικα και στην τοποθεσία Καστανίδα τα μάτια δεν χορταίνουν τη θέα προς τις άγριες, απόκρημνες ακτές της δυτικής πλευράς των Παξών. Ολοι εδώ
μαζεύονται στο ηλιοβασίλεμα, εσύ θα λείπεις;

Οι 64 εκκλησίες και οι στέρνες
Συνεχίζεις την εξερεύνηση και βλέπεις κι άλλα που δεν τα συναντάς συχνά. Οπως, ας πούμε, τις εκκλησίες του νησιού. Ιδιόκτητες οι περισσότερες, κυριολεκτικά χαμένες μέσα στους αιωνόβιους ελαιώνες, διαθέτουν ένα χαρακτηριστικό που τις διαφοροποιεί από τους περισσότερους ορθόδοξους ναούς, καθιστώντας τες μοναδικές: οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό τους απομακρύνονται από τις αρχές της βυζαντινής αγιογραφίας, για να προσεγγίσουν τη δυτικότροπη τεχνική.

Οι περισσότερες θαλάσσιες σπηλιές βρίσκονται στη δυτική ακτογραμμή του νησιού. Κάποιες δε είναι τόσο μεγάλες που χωρούν μέσα στα εκδρομικά καραβάκια

Οι μορφές των αγίων είναι εξανθρωπισμένες, ενώ μερικές αγιογραφίες είναι πραγματικά έργα τέχνης, όπως η «Ουρανία» του Επτανήσιου Γαζή, που αποτελεί αντίγραφο του Ραφαήλ και που μπορεί κανείς να θαυμάσει στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων του 17ου αιώνα, στην πρωτεύουσα του νησιού.

Κατά γενική ομολογία,πάντως, ο πιο εντυπωσιακός είναι ο ναός της Υπαπαντής, που βρίσκεται
στον οικισμό Γραμματικέικα, λίγο έξω από τη Λάκκα. Επιπλέον είναι και ο μοναδικός δίτρουλος σε ολόκληρα τα Επτάνησα. Χτισμένος το 1601, διαθέτει εξαιρετικές τοιχογραφίες, πάντα δυτικής τεχνοτροπίας, ενώ στη λιθόχτιστη περίφραξή του βρέθηκε τμήμα του παλαιού πέτρινου και σμιλεμένου στο χέρι τέμπλου. Βαμμένος σε έντονη ώχρα, συνοδεύεται από άλλο ένα έργο τέχνης, το καμπαναριό με τις τέσσερις ρωσικές καμπάνες που κατασκευάστηκε τον 18ο αιώνα από ντόπιους τεχνίτες.

Πριν η οροφή πέσει ήταν μία ακόμη σπηλιά στο Αχάι

Η περιήγηση συνεχίζεται. Το νησί έχει ακόμα πολλά να δείξει. Οπως τις περίφημες στέρνες του, που μαρτυρούν τον ανθρώπινο μόχθο, σμιλεμένες καθώς είναι πάνω στην πέτρα. Οι πρώτες ήταν πελεκητές στον βράχο.

Στον Γάιο στέκει ανακαινισμένη η στέρνα των Αγίων Αποστόλων. Μια υπέροχη και σύντομη πεζοπορική διαδρομή προς την τοποθεσία Φαναριωτάτικα οδηγεί στη λεγόμενη «στέρνα την ελληνική», η οποία εικάζεται ότι κατασκευάστηκε στην αρχαιότητα και από τότε ατενίζει το πέλαγος.

Πελεκημένη αρχικά στον βράχο, ανακατασκευάστηκε από τους Αγγλους το 1837 και καλύφθηκε με πλάκες. Πολλές έχουν ανακηρυχθεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία από το υπουργείο Πολιτισμού.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα και οι λεγόμενες «στέρνες του Σαρακηνού» ή του «Μπουλούκου», που βρίσκονται πολύ κοντά στο αρχαίο νεκροταφείο. Πρόκειται για συνολικά εννέα πελεκητές στέρνες, χτισμένες σαν πέτρινες καλύβες, σκαλισμένες πάνω στο σκληρό, γρανιτικό πέτρωμα της περιοχής.

Βέβαια εσύ μπορεί να ήρθες ως εδώ μόνο για τη θάλασσα. Για τις μικρές αγκαλιές με τα κρυστάλλινα νερά και τα άσπρα βότσαλα, τα κυπαρίσσια και τις ελιές που κάπου κάπου ακουμπάνε σχεδόν στο νερό. Ολα κι όλα. Εδώ η σκιά είναι φυσική! Και η «οργάνωση» λέξη άγνωστη, σχεδόν σε όλες.

Ο Ορκός και το Μαρμάρι έχουν σμαραγδένια νερά, ο Λάκκος μια κατάφυτη ρεματιά για φόντο, το Κηπιάδη βράχια στην παραλία που προσφέρουν την ευεργετική σκιά τους και οι Πλάνοι πετρώδη πλατώματα που ξεπηδούν από τη θάλασσα δημιουργώντας φυσικές πλατφόρμες, ιδανικές για ατέλειωτες ώρες ραστώνης με… αδαμιαία περιβολή.

Ο Ορθόλιθος στη δυτική ακτογραμμή των Παξών

Μικρό μυστικό: Μην παραλείψεις να κάνεις τον γύρο του νησιού. Μόνο έτσι θα δεις την απόκρημνη δυτική πλευρά του με τις θαλάσσιες γράβες -σπηλιές δηλαδή- τις απροσπέλαστες από τη στεριά παραλίες, όπως το μαγευτικό Γαλάζιο αλλά και τον Ορθόλιθο, ένα επιβλητικό μενίρ αρκετών μέτρων που ξεπροβάλλει από τη θάλασσα.

Οι γνωστοί άγνωστοι Αντίπαξοι
Και αφού μυστικά πια δεν υπάρχουν μεταξύ μας, μάθε και για τους Αντίπαξους, αν είσαι από τους λίγους που δεν τους ξέρεις. Νάτο πάλι το φιδάκι. Ολα τα είχε ήδη αποκαλύψει πριν από μένα, πόσους να χωρέσει πια ο παράδεισος;

Βρίκα και Βουτούμι. Η άμμος τους είναι λεπτή και λευκή σαν καλοκοσκινισμένο αλεύρι και τα νερά τους εκτυφλωτικά τιρκουάζ. Τον Αύγουστο τα ιστιοπλοϊκά παρατάσσονται στη σειρά σχηματίζοντας πραγματικό τείχος και οι λουόμενοι είναι περισσότεροι από τα ψάρια. Ανάμεσά τους βρίσκεται η μικρότερη, αλλά επίσης ειδυλλιακή, Μεσοβρίκα, η οποία συνήθως είναι πιο ήσυχη και αγαπημένη, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, των γυμνιστών.

Η παραλία Βρίκα στους Αντίπαξους

Σε αντίθεση με τους κοσμοπολίτικους Παξούς, οι Αντίπαξοι είναι σχεδόν ακατοίκητοι. Από το μικρό λιμάνι, την Αγραπιδιά, ένας απότομα ανηφορικός τσιμεντόδρομος οδηγεί στην παραμυθένια ενδοχώρα τους. Ανάμεσα στην πυκνή, άγρια βλάστηση ξεπροβάλλουν ειδυλλιακές αγροικίες.

Οι απέραντες εκτάσεις με αμπέλια χωρίζονται από ξερολιθιές και ενίοτε, στους άγαρμπους χωματόδρομους που διασχίζουν το νησί, θα δείτε κάποιον Παξινό «καβάλα» σε ένα σαραβαλιασμένο όχημα που αγκομαχά στις ανηφόρες.

Η παραλία Βουτούμι στους Αντίπαξους

Οι Αντίπαξοι είναι για τους Παξινούς η προσωπική τους διαφυγή από την καθημερινότητα, το «μαγικό νησί» όπου κάνουν τις διακοπές τους, στήνουν αυθόρμητα γλέντια και αφήνουν την ατίθαση καρδιά τους να εκφραστεί ελεύθερα. Μερικά ποτηράκια από το γλυκόπιοτο και δυσεύρετο αντιπαξιώτικο κρασί χρειάζονται μόνο για να μεταμορφωθείς κι εσύ, ο ανύποπτος ταξιδιώτης. Ορίστε λοιπόν. Ο παράδεισός μου μπορεί τώρα να γίνει και δικός σου. Να τον προσέχεις.

ΠΗΓΗ:thetravelbook