Το σπήλαιο των «αθανάτων»

Ως πρώτος επισκέπτης υπογράφει στα τοιχώματά του ο Πάριος λυρικός ποιητής Αρχίλοχος (728-650 π.Χ.)! Εκτοτε περιηγητές, πειρατές, χαρτογράφοι, βοτανολόγοι, πρεσβευτές και βασιλείς, «βούτηξαν» στα έγκατα της Αντιπάρου, καθιστώντας το σπήλαιο Ωλιάρου το πρώτο τουριστικά αξιοποιημένο σπήλαιο της Ελλάδας.

Διάσημες υπογραφές

Ηταν τον Δεκέμβρη του 1673 όταν ο γνωστός «αρχαιολάτρης», Γάλλος πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη μαρκήσιος De Noitel έφθασε στην Αντίπαρο με όλο του το κούρσο - Ιησουίτες και Καπουτσίνοι μοναχοί, Τούρκοι και άλλοι πειρατές τον συνόδευαν στη συλλογή αρχαιολογικών θησαυρών που μεταφέρονταν στη Γαλλία.

Η πληροφορία για ένα τεράστιο άγαλμα την οποία του έδωσαν Αξιώτες χωρικοί τον έφερε στον λόφο του Αϊ-Γιάννη, στο κέντρο της Αντιπάρου (Ωλίαρος τότε), ωστόσο αρχικά αποδείχθηκε λανθασμένη... Ο πρέσβης προς μεγάλη του απογοήτευση αντίκρισε απλώς έναν μεγάλο σταλαγμίτη, εντούτοις για να μη φύγει με άδεια χέρια άναψε τους δαυλούς και εισχώρησε στη σπηλιά. Γρήγορα έμεινε έκθαμβος· όχι από κάποιον αρχαιολογικό θησαυρό, αλλά από τον λιθωματικό της διάκοσμο!

Το γεγονός απαιτούσε εορτασμό, και καθώς ήταν παραμονή Χριστουγέννων ο πρέσβης αποφάσισε να πραγματοποιήσει μέσα στο σπήλαιο τη θεία λειτουργία. Τον ρόλο της Αγίας Τράπεζας ανέλαβε ένας επίπεδος σταλαγμιτικός σχηματισμός ο οποίος σκεπάστηκε με χαλί και ιερές εικόνες. Εκατό δαυλοί και 400 λυχνάρια τοποθετήθηκαν στα τοιχώματα, ενώ τη στιγμή που άρχισε να ψάλλεται το «Δόξα εν υψίστοις Θεώ» έξω από τη σπηλιά άναψαν βεγγαλικά και μουσικοί άρχισαν να παιανίζουν.

Χαλκογραφία του Richard Dalton

Τις τρεις επόμενες ημέρες ο De Nointel και η ακολουθία του, 500 νοματαίοι περίπου, μπαινόβγαιναν στο σπήλαιο κόβοντας σταλακτίτες και χαράζοντας τα ονόματά τους, ενώ οι ζωγράφοι της συντροφιάς σχεδίαζαν γκραβούρες. Παράλληλα χάραξαν μια επιγραφή στα λατινικά σχετική με τη γιορτή που διοργάνωσαν, επιθυμώντας, καθώς φαίνεται, το γεγονός να μείνει στην ιστορία. Οπως και έγινε, αφού η επιγραφή σώζεται ως τις μέρες μας...


Διάσημες υπογραφές
Δεν ήταν οι μόνοι που «ασέλγησαν» στο σπήλαιο. Ρώσοι (1770-74) και Ιταλοί (1941-43) έκοψαν με τη σειρά τους σταλακτίτες και τους μετέφεραν ως αναμνηστικά στις πατρίδες τους, ενώ πλήθος ανθρώπων έχουν χαράξει τα ονόματά τους στα τοιχώματά του από την αρχαιότητα ακόμη.

Η επίσκεψη του βασιλιά Οθωνα άφησε ανεξίτηλα σημάδια

Ο Γάλλος περιηγητής Soseph de Tournefort (1700-1702) που επισκέφθηκε το σπήλαιο κατάφερε να διαβάσει: ΕΠΙ ΚΡΙΤΩΝΟΣ ΟΙΔΕ ΗΛΘΟΝ ΜΕΛΑΝΔΡΟΣ ΣΟΧΑΡΜΟΣ ΜΕΝΕΚΡΑΤΗΣ ΑΝΤΙΠΑΤΡΟΣ ΙΠΠΟΜΕΔΩΝ ΑΡΙΣΤΕΑΣ ΦΙΛΕΑΣ ΓΟΡΓΟΣ ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΦΙΛΟΚΡΑΤΗΣ ΟΝΕΣΙΜΟΣ, ονόματα τα οποία αποδίδει με επιφύλαξη (και βασιζόμενος στην τοπική παράδοση) σε συνωμότες που είχαν οργανωθεί εναντίον του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν τη σπηλιά ως κρησφύγετο (το γεγονός συνδυάζεται με τα αρχαία ονόματα που έχουν εντοπιστεί στη Χρυσοσπηλιά της Φολεγάνδρου). Ο Tournefort αναφέρει επίσης ότι οι σταλακτίτες που αποσπάστηκαν από τον Nointel μεταφέρθηκαν στη Γαλλική Ακαδημία Επιγραφών.

Η δύσκολη πρόσβαση που μαρτυρείται από τον κόμη De Cobineau στα 1865 -«Μπορεί για τους Φυσικούς και τους Γεωλόγους να είναι λογικό να κατεβαίνουν σε τόσο επικίνδυνα σπήλαια αλλά όχι για τους κοινούς θνητούς»- φαίνεται πως δεν απέτρεψε ποτέ τους ανθρώπους να επισκέπτονται τη φαντασμαγορική σπηλιά.

Εντυπωσιακοί σταλακτίτες αντιστέκονται στην κακομεταχείριση από επισκέπτες όλων των εποχών

Χάρη στα χαραγμένα ονόματα μαθαίνουμε πως το θέαμα αντίκρισαν, μεταξύ άλλων, ο Γάλλος βοτανολόγος Coronelli, ο Ενετός χαρτογράφος Martin Laeke (1777-1860), ο Conte de Gobinea (1816-1882), η Ελένη De Tasec (1775) και ο επίσκοπος De Gambrie.

Οι πιο διάσημες ελληνικές υπογραφές προέρχονται από τον βασιλιά Οθωνα και τη βασίλισσα Αμαλία, που μαρτυρούν την επίσκεψή τους στις 27 Σεπτεμβρίου 1840. Στη διάρκεια αυτής της επίσκεψης η Αμαλία έχασε ένα κόσμημα με τρία διαμάντια το οποίο βρήκε 3 χρόνια μετά ένας ντόπιος, κερδίζοντας με την παράδοσή του 10.000 δραχμές.

Βιβλία του 18ου και 19ου αιώνα βρίθουν από γκραβούρες που αναπαριστούν το σπήλαιο της Αντιπάρου κι είναι μάλιστα τόσες όσες δεν έχουν φτιαχτεί και δημοσιευτεί για κανένα άλλο σπήλαιο του κόσμου! Επιβεβαιώνουν δε πως το σπήλαιο αποτελεί τουριστικό προορισμό για τουλάχιστον 3 αιώνες. Συνεχίζοντας ασφαλώς μέχρι σήμερα. Προσελκύοντας καθημερινά δεκάδες επισκέπτες που θαμπώνονται από το φαντασμαγορικό θέαμα κι ας μην περνούν στην ιστορία αφήνοντας την υπογραφή τους.

Χαλκογραφία του Choiseul Gouffier

* Το σπήλαιο Αντιπάρου είναι επισκέψιμο Απρίλιο - Οκτώβριο, 10:00 - 15:30. Τους χειμερινούς μήνες οι επισκέψεις είναι δυνατές κατόπιν συνεννόησης με τον Δήμο Αντιπάρου.

ΠΗΓΗ:thetravelbook.gr