Παρασκευή 19 Ιουνίου 2015

Ταξίδι στα Κύθηρα

Αν κάποτε το ταξίδι στα Κύθηρα συνοδευόταν από τη μελαγχολία της διαπίστωσης ότι το ιδεατό είναι ανέφικτο, σήμερα ανακαλύπτεις με χαρά τη δόση αλήθειας που κρύβεται στους μύθους.

Στα στενά της Χώρας
%IMAGEALT%
Σύμφωνα με τη «Θεογονία» του Ησίοδου, τα Κύθηρα είναι ο τόπος όπου γεννήθηκε η Αφροδίτη. Ο Κρόνος έκοψε τα γεννητικά όργανα του πατέρα του, του Ουρανού, και όταν αυτά έπεσαν στη θάλασσα, ανατολικά των Κυθήρων, γονιμοποίησαν το κύμα, από τον αφρό του οποίου αναδύθηκε η Αφροδίτη. Από εκεί, καβάλα σε ένα όστρακο, έφτασε στην Κύπρο, στις ακτές της Πάφου. Από τότε τα Κύθηρα θεωρούνται το ιερό νησί της Αφροδίτης.
Ιερό νησί της Αφροδίτης θεωρείται και η Κύπρος, με μια ειδοποιό διαφορά, όμως. Στην Κύπρο λατρευόταν η Πάνδημος Αφροδίτη, η προστάτιδα του σαρκικού έρωτα, ενώ η Κυθέρια Αφροδίτη ήταν η Ουράνια, που αντιπροσώπευε τον εξιδανικευμένο, αγνό έρωτα.
Το κίτρινο αμάραντο λουλουδάκι «σεμπρεβίβα» (σημαίνει «πάντα ζωντανή») είναι το σήμα κατατεθέν των Κυθήρων και θα το δείτε να στολίζει κάθε είδους αναμνηστικό
%IMAGEALT%
Το νησί είχε συνδυαστεί και με έναν μεγάλο έρωτα της αρχαιότητας. Ο Πάρις και η Ωραία Ελένη, αμέσως μετά την περιπετειώδη απόδρασή τους από τη Σπάρτη, κατέφυγαν στα Κύθηρα, όπου βρήκαν την πρώτη ερωτική φωλίτσα τους, περιμένοντας να φυσήξει ούριος άνεμος για την Τροία. Λέγεται, μάλιστα, ότι «παντρεύτηκαν» μέσα στο σπήλαιο της Αγίας Σοφίας κοντά στον Μυλοπόταμο.

Τόπος ουτοπικός
Ολα τα παραπάνω, περιέβαλλαν το νησί με ένα πέπλο μυστηρίου και ισχυρή συμβολική σημασία που έφτασε στο απόγειό της στη Γαλλία του 18ου αιώνα. Στους κύκλους των Ρομαντικών, το ταξίδι στα Κύθηρα έγινε συνώνυμο της αναζήτησης του ιδανικού έρωτα.
Η πόρτα του καθολικού στη Μονή της Αγίας Ελέσας
%IMAGEALT%
Αυτή η εξιδανίκευση είχε αποτυπωθεί σε όπερες και θεατρικά έργα, αλλά κορυφώθηκε το 1717 με έναν πίνακα του Jean-Antoine Watteau, με τίτλο «Επιβίβαση για τα Κύθηρα» («L'embarquement pour Cythere»), ο οποίος εκτίθεται στο Λούβρο. Ακολούθησε το 1718 ή 1719 μια παραλλαγή του πρώτου πίνακα με τίτλο «Προσκύνημα στο νησί των Κυθήρων» («Pèlerinage à l'île de Cythère»).
Η αναζήτηση του έρωτα, αλλά και της περιπέτειας με την οποία ταυτίστηκε το «ταξίδι στα Κύθηρα» απασχόλησε διανοητές όπως ο Βολταίρος και ποιητές όπως ο Paul Verlaine, ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα, ο σπουδαίος συνθέτης, Claude Debussy συνέθεσε ένα έργο για σόλο πιάνο, με τίτλο «L'Isle Joyeuse» εμπνευσμένο από τον πίνακα του Watteau.
Βέβαια, αν κάποιος επηρεασμένος από τον πίνακα και τη «μυθολογία» περί Κυθήρων, επιχειρούσε να πραγματοποιήσει το ταξίδι εκείνη την εποχή -και κάποιοι όντως το έπραξαν- θα συναντούσε ένα νησί πάμφτωχο, σχεδόν ερημωμένο, πολύ μακριά από την ωραιοποιημένη εικόνα των Ρομαντικών.
Ισως εκεί να οφείλεται το γεγονός ότι το «ταξίδι στα Κύθηρα» τελικά ταυτίστηκε με την απογοήτευση που προκαλεί η συνειδητοποίηση του ανεκπλήρωτου ιδανικού και η διάψευση των προσδοκιών, ενώ τα ίδια τα Κύθηρα έγιναν ουτοπία, ένας τόπος μη-τόπος, ανύπαρκτος, άτοπος.
Εν Ελλάδι, αυτή η ουτοπία αποτυπώνεται στο πασίγνωστο τραγούδι των Κατσαρού-Λυμπερόπουλου «Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε» με τη φωνή του Δημήτρη Μητροπάνου.
Αποψη της Χώρας από τα δυτικά, λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα. Στα δεξιά διακρίνεται το Κάστρο
%IMAGEALT%
Ομως ακόμα πιο χαρακτηριστική είναι η ταινία «Ταξίδι στα Κύθηρα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, ένα από τα αριστουργήματα του μεγάλου δημιουργού, που βραβεύτηκε το 1984 στο Φεστιβάλ των Κανών.

Τα «μυστήρια» των Κυθήρων
Ερχόμενοι στα «χειροπιαστά» Κύθηρα, δεν εκλείπουν τα «μυστήρια». Το νησί είναι κατά κάποιον τρόπο μοναχικό, ανένταχτο. Βρίσκεται ανάμεσα στην Πελοπόννησο και την Κρήτη, όχι μόνο γεωγραφικά, αλλά με ποικίλους τρόπους και αναφερόμαστε στο φυσικό περιβάλλον, την αρχιτεκτονική των οικισμών, ακόμα και την πληθυσμιακή σύνθεση.
Στη γειτονιά του Μέσα Βούργου, κάτω απ' το Κάστρο της Χώρας, θα δείτε πολυάριθμες παλιές εκκλησιές
%IMAGEALT%
Στο νότιο τμήμα του νησιού πολλοί κάτοικοι έχουν κρητικές ρίζες, ενώ στο βόρειο των περισσότερων η σκούφια κρατάει από την Πελοπόννησο. Υπάρχει μάλιστα και ένα χωριό-σύνορο, τα Δόκανα, που χωρίζει τους μεν από τους δε. Ο διαχωρισμός αυτός, που κρατάει αιώνες τώρα, δεν βασίζεται μόνο στις διαφορετικές καταγωγές, αλλά και σε οικονομικές-κοινωνικές διαφορές.
Στο νότιο κομμάτι διέμεναν παραδοσιακά οι ευγενείς στα χρόνια της βενετοκρατίας (και αργότερα της αγγλοκρατίας), εναντίον των οποίων ξεσηκώθηκαν οι φτωχοί χωρικοί του βόρειου τμήματος. Κατάφεραν μάλιστα να πάρουν κάποια στιγμή την κατάσταση στα χέρια τους, κατά τη λεγόμενη «περίοδο της Αναρχίας», μεταξύ 1800 και 1802.
Χαρακτηριστική σκαλιστή πώρινη θύρα στα σοκάκια της Χώρας
%IMAGEALT%
Οι διαφορές, βέβαια, έχουν αμβλυνθεί από τότε, αλλά ακόμα έχεις την εντύπωση ότι περνώντας τα Δόκανα, εισέρχεσαι σε έναν διαφορετικό κόσμο. Οι «Βόρειοι» έχουν δώσει στο κεφαλοχώρι τους, τον Ποταμό, τον χαρακτήρα «συμπρωτεύουσας» που αποτελεί το αντίπαλον δέος και αμφισβητεί τα πρωτεία της Χώρας.
Τα Κύθηρα αποτελούν το «7» των Επτανήσων, καθαρό δεξί εξτρέμ, όπως κοιτάς τον χάρτη, αν και απέχουν πάρα πολύ από τα υπόλοιπα έξι. Κυριότερη διαφοροποίησή τους αποτελεί το γεγονός ότι βρίσκονται σε ένα θαλάσσιο σταυροδρόμι όπου το Ιόνιο των υπόλοιπων Επτανήσων συναντά το Κρητικό και το Μυρτώο Πέλαγος και αυτή η επισήμανση αρκεί για να καταδείξει τη στρατηγική σημασία της θέσης τους.
Μέγα μυστήριο παραμένει το πώς, παρά τα προαναφερθέντα, ανήκει διοικητικά στον Νομό Αττικής, και συγκεκριμένα στη Νομαρχία Πειραιά, αν και απέχει εκατοντάδες μίλια.

Το κενό που προκαλούν αυτά τα μίλια, αλλά και η άνιση μάχη μεταξύ ενός μικρού νησιού και ενός τεράστιου υδροκέφαλου τέρατος, επιχειρείται να καλυφθεί μέσω του Επαρχείου Κυθήρων-Αντικυθήρων.

Η Χώρα και το Κάστρο
Ας αρχίσουμε την περιήγησή μας στο νησί από το νότιο και πιο τουριστικό τμήμα του, από την πανέμορφη Χώρα και το επίνειό της το Καψάλι στην αφετηρία του κεντρικού οδικού άξονα που τέμνει κάθετα το νησί και καταλήγει μετά από 20 περίπου χιλιόμετρα στον Ποταμό.
Για να φτάσετε στη Μονή Μυρτιδίων (ή Παναγία Μυρτιδιώτισσα), θα πρέπει να περάσετε μέσα από αυτή την τρύπα στο βράχο, που διανοίχθηκε κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας
%IMAGEALT%
Η Χώρα αποτελεί την πρωτεύουσα του νησιού από τον 16ο αιώνα και συγκεκριμένα μετά την καταστροφή της Παλαιόχωρας το 1537 από τον διαβόητο πειρατή Μπαρμπαρόσα. Στον λόφο υπήρχε οχύρωση ήδη από τα βυζαντινά χρόνια, η οποία ολοκληρώθηκε στα χρόνια της Ενετοκρατίας.
Στον χώρο του κάστρου μπορείτε να δείτε το Παλάτι του Προνοητού (ή Προβλεπτού), του «τοποτηρητή» της Γαληνοτάτης, τα ερείπια αρκετών κτιρίων και δεξαμενών και κάποιες εκκλησίες, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζει η Παναγία Μυρτιδιώτισσα, που κτίστηκε το 1580 και ήταν αρχικά καθολικός ναός, γνωστός ως «Παναγία των Λατίνων».

Μετατράπηκε σε ορθόδοξο το 1808 και «κολλητά» της βρίσκεται η Παναγία η Ορφανή. Από το κάστρο ελέγχεται το θαλάσσιο πέρασμα που κάποτε ένωνε Ανατολή και Δύση. Οταν η ατμόσφαιρα είναι διαυγής, διακρίνονται καθαρά τα Αντικύθηρα και τα βουνά της Κρήτης. Δικαιολογημένα, λοιπόν, οι Ενετοί αποκαλούσαν μεταξύ άλλων τα Κύθηρα «Φανό της Κρήτης».
Κάποια στιγμή, ο οικισμός άρχισε να αναπτύσσεται εκτός των ορίων του Κάστρου, στην ανατολική πλευρά του λόφου, στη συνοικία που ονομάζεται Μέσα Βούργο, γύρω από την οποία κτίσθηκε νέο τείχος.
Το Μέσα Βούργο διατηρεί αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά μεσαιωνικού οικισμού, όπου ξεχωρίζουν οι πολλές ιδιωτικές εκκλησίες.
Φαίνεται, όχι μόνο στη Χώρα, αλλά σε ολόκληρο το νησί, ότι κάθε Κυθήριος (ή Τσιριγώτης, εκ του Cerigo-Τσιρίγο, λατινική ονομασία του νησιού) μόλις «έπεφταν» κάποια χρήματα στα χέρια του, τα «επένδυε» στην ανέγερση ναών, προσδοκώντας σε «απόσβεση» στη μετά θάνατον ζωή.
Στις μικρές λίμνες στο ρέμα της Νεράιδας, δεκάδες πολύχρωμες λιβελούλες δημιουργούν ένα υπέροχο θέαμα
%IMAGEALT%
Αργότερα, ο οικισμός αναπτύχθηκε πέρα και από το Μέσα Βούργου, σχηματίζοντας τη σημερινή Χώρα, με τα γραφικά σοκάκια και τις «φόσες» (καμάρες), όπου σήμερα μπορείτε να επιδοθείτε σε ράθυμους περιπάτους, χωρίς την όχληση των τροχοφόρων, από το απόγευμα και μετά.
Θα απολαύσετε τη μοναδική της ατμόσφαιρα, τα καλόγουστα μαγαζιά, τα επιβλητικά αρχοντικά και την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της που συνδυάζει στοιχεία βενετσιάνικα, κρητικά και αιγαιοπελαγίτικα.

Από το Μπελβεντέρε, μια από τις ανατολικές γειτονιές, θα απολαύσετε καταπληκτική θέα, που περιλαμβάνει μέρος της Χώρας, το Κάστρο και το Καψάλι, με τους διπλούς κολπίσκους.

Καλλιτεχνικός άνεμος
Στο νησί, πέρα από τον πολύ συνηθισμένο δυτικό, βορειοδυτικό άνεμο, που συχνά-πυκνά φέρνει μαζί του την «προβέτζα» (ή «κατσιφάρα»), αυτό τον ιδιαίτερο «τύπο» ομίχλης των Κυθήρων, φυσάει άνεμος καλλιτεχνικός και κουλτουριάρικος, κάτι που θα διαπιστώσετε όχι μόνο στη Χώρα, αλλά και στο Καψάλι.
Οι Τσιριγώτες είναι φιλότεχνοι, με μια ιδιαίτερη αγάπη για τη ζωγραφική, τη φωτογραφία και τον κινηματογράφο. Δεν ξενίζει, λοιπόν, το γεγονός ότι δίπλα σε εστιατόρια και καφετέριες βρίσκονται καλλιτεχνικά εργαστήρια, εκθέσεις ζωγραφικής και κινηματογραφικές λέσχες.
Η υπέροχη αυλή και το εντυπωσιακό βοτσαλωτό στο αρχοντικό Καλούτση, στη Χώρα
%IMAGEALT%
Το Καψάλι, παρ' ότι θεωρείται ο πιο τουριστικός οικισμός του νησιού, διατηρεί μια χαλαρή ατμόσφαιρα, απόλυτα εναρμονισμένη με το κλίμα της θερινής ραστώνης. Στα όμορφα μπαράκια του κυριαρχεί η καλή μουσική, που απευθύνεται μέσω του ακουστικού οργάνου στην ψυχή και όχι στα πόδια. Αν αναζητάτε έντονους ρυθμούς και χοροπηδητό μέχρι πρωίας, ψάξτε αλλού, εννοούμε σε άλλο νησί!
Για αξιοθέατα, αναζητήστε το Ντεπόζιτο, το παλιό πέτρινο υδραγωγείο στην άκρη του ενός λιμανιού, τα Λαζαρέτα, τα παλιά σανατόρια στην άκρη του άλλου, και τον μικρό φάρο, στον όρμο που χωρίζει τα δύο λιμανάκια.
Επισκεφθείτε το εντυπωσιακό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του εν Κρημνώ, που κρέμεται στην κάθετη πλαγιά ενός απότομου βράχου.

Κατά την παράδοση σε μια από τις σπηλιές της μονής, άρχισε ο Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος τη συγγραφή της Αποκάλυψης, πριν ταξιδέψει στην Πάτμο, όπου και την ολοκλήρωσε.
Για μπάνιο, μια χαρά είναι η παραλία μπροστά στο Καψάλι, αλλά αν επιθυμείτε κάτι πιο «εξωτικό», ακολουθήστε τον δρόμο προς Κάλαμο, που προσφέρει και εντυπωσιακή θέα στη Χώρα και το Καψάλι. Σε κάποιο σημείο δεξιά, θα δείτε πινακίδες για Χαλκό, μια από τις πιο δημοφιλείς παραλίες του νησιού.
Μαθήματα κολύμβησης για παιδιά στο Ντεπόζιο (Παλιό Υδραγωγείο, Καψάλι)
%IMAGEALT%
Μην παραλείψετε μια μικρή παράκαμψη στη ρεματιά που οδηγεί στην Αγία Σοφία, μια εκκλησία κτισμένη μέσα σε σπηλιά, που δεν μπορεί να συναγωνιστεί σε σημασία μιαν άλλη Αγία Σοφία σε σπηλιά, αυτήν του Μυλοπόταμου, αλλά παραμένει γραφική. Από τον Κάλαμο, μπορείτε να έχετε πρόσβαση στη Φυρή Αμμο, μια από τις καλύτερες παραλίες του νησιού.

Ιχνη αγγλοκρατίας
Επόμενος σταθμός το Λιβάδι, το πιο σημαντικό εμπορικό κέντρο στα νότια του νησιού. Στον κάτω οικισμό, αξίζει να κάνετε μια στάση στον Ναό της Αναλήψεως και να θαυμάσετε την εξαίρετη Συλλογή Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Τοιχογραφιών.
Ο φτερωτός Λέων του Αγίου Μάρκου, σύμβολο της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, πάνω από την κεντρική πύλη του Κάστρου, στην Κάτω Χώρα Μυλοποτάμου
%IMAGEALT%
Αν σε αυτό το σημείο, ερχόμενοι από Κάλαμο, στρίψετε δεξιά (κατεύθυνση βόρεια), θα συναντήσετε το περίφημο γεφύρι στο Κατούνι, ευτυχές κατάλοιπο από την περίοδο της Αγγλοκρατίας (1815-1864).

Το γεφύρι έχει 13 τόξα, μήκος 110 και ύψος 15 μέτρα, αποτέλεσε θαύμα της μηχανικής για την εποχή του και εξακολουθεί να αποτελεί θαύμα αισθητικής μέχρι σήμερα. Από εδώ αν ακολουθήσετε τις πινακίδες με κατεύθυνση ανατολική, θα φτάσετε στην Κομπονάδα, μια ακόμα εξαιρετική παραλία.
Στο Πάνω Λιβάδι, συναντάτε τον κεντρικό οδικό άξονα Χώρας-Ποταμού. Εδώ, λίγο έξω από το χωριό, αξίζει να προσέξετε το εντυπωσιακό εγγλέζικο σχολείο πάνω στον λόφο της Μηλαπιδέας. Στρίβοντας αριστερά, με κατεύθυνση δυτική, ακολουθήστε τις πινακίδες για Μονή Ελέσας.
Από το μοναστήρι θα έχετε απρόσκοπτη θέα στις δυτικές ακτές, αλλά και σε μεγάλο μέρος της ενδοχώρας. Λίγο πριν από την Ελέσα, κοντά στον οικισμό Πούρκο, προσέξτε έναν χωματόδρομο που φεύγει αριστερά. Θα σας οδηγήσει στον Αγιο Δημήτριο, την πιο όμορφη εκκλησία των Κυθήρων, που δεν είναι μία αλλά τέσσερις «κολλητές», οι οποίες μοιράζονται έναν κοινό εσωτερικό χώρο, έχοντας διαφορετικά ιερά.
Το ακανόνιστο σχήμα του και οι πανέμορφες καμπύλες του θυμίζουν περισσότερο γλυπτό ή έργο μοντέρνας αρχιτεκτονικής, παρά βυζαντινό ναό του 13ου αιώνα.
Η παραλία της Φυρής Αμμου, μια από τις ωραιότερες του νησιού, βρίσκεται κοντά στον Κάλαμο. Παραλία με το ίδιο όνομα θα συναντήσετε και βορειότερα, κοντά στην Αγία Πελαγία
%IMAGEALT%
Συνεχίζοντας από αυτό το σημείο με κατεύθυνση νοτιοδυτική και αφού περάσετε από το χωριό Δρυμώνας και το μοναστήρι του Αγίου Κοσμά, θα φτάσετε μέσω χωματόδρομου στο Μελιδόνι, μια μικρή, περίκλειστη από βράχια παραλία και μια από τις καλύτερες των Κυθήρων.

Μυρτιδιώτισσα και Μυλοπόταμος
Λίγο βορειότερα στον κεντρικό άξονα, θα συναντήσετε αριστερά τον δρόμο που οδηγεί στη Μονή Μυρτιδίων ή Παναγία Μυρτιδιώτισσα, το πιο σημαντικό λατρευτικό κέντρο του νησιού.
Στην είσοδο του σπηλαίου της Αγίας Σοφίας, θα μείνετε έκθαμβοι από τις πανέμορφες τοιχογραφίες, που κατά πάσα πιθανότητα ανάγονται στον 13ο αιώνα. Οι σταθερές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας του σπηλαίου βοήθησαν στη συντήρησή τους
%IMAGEALT%
Για να φτάσετε εκεί θα περάσετε από τις Καλοκαιρινές, έναν όμορφο οικισμό, και παρακάτω από ένα φυσικό «τούνελ», μια τρύπα στον βράχο. Το μοναστήρι κτίστηκε κατά πάσα πιθανότητα τον 15ο αιώνα (σύμφωνα με άλλες πηγές τον 12ο) στο σημείο όπου ανακαλύφθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας με το μαυρισμένο πρόσωπο.
Τη σημερινή του μορφή πήρε κατά τον 19ο αιώνα και εντυπωσιάζει με τους περιποιημένους κήπους, το περίτεχνο πώρινο καμπαναριό ύψους 26 μέτρων και την τρίκλιτη βασιλική που αποτελεί το Καθολικό του, κάτω από το οποίο βρίσκεται ο παλιός ναός της Ευρέσεως, όπου μπορείτε να προσκυνήσετε την εικόνα, αλλά και να θαυμάσετε τα κέρινα τάματα και τις τεράστιες λαμπάδες που έχουν προσφέρει κατά καιρούς οι πιστοί.
Η παραλία στο Μελιδόνι είναι μικρή και περίκλειστη από βράχια, αλλά πεντακάθαρη. Βρίσκεται στα νότια του νησιού και προσεγγίζεται μέσω βατού χωματόδρομου
%IMAGEALT%
Βρισκόσαστε στο δυτικό τμήμα του νησιού, όπου λίγο βορειότερα, σας περιμένει ένα από τα ομορφότερα και πιο ενδιαφέροντα μέρη του, η περιοχή γύρω από τον Μυλοπόταμο.
Ο Μυλοπόταμος, είναι ένα από τα πιο γραφικά και ζωντανά χωριά των Κυθήρων, με αξιόλογη αρχιτεκτονική και τρεχούμενα νερά, όπου μπορείτε να ξαποστάσετε στο καφενείο της πλατείας κάτω από την παχιά σκιά ενός γερο-πλάτανου.
Ο καταρράκτης της Φόνισσσας, σε ένα κατάφυτο περιβάλλον πολύ κοντά στον Μυλοπόταμο, προσφέρεται για παγωμένες βουτιές
%IMAGEALT%
Σε απόσταση 10 λεπτών με τα πόδια βρίσκεται ο περίφημος καταρράκτης της Φόνισσας μέσα σε πυκνή βλάστηση, ένα εντελώς απροσδόκητο τοπίο για τα δεδομένα της Νότιας νησιωτικής Ελλάδας.
Αν έχετε όρεξη για περπάτημα, μπορείτε να ακολουθήσετε το μονοπάτι δίπλα στο ρέμα της Νεράιδας. Αφού περάσετε και τον ανακαινισμένο νερόμυλο του Φιλιππή, θα συναντήσετε αρκετούς ερειπωμένους νερόμυλους και περίπου 30 λεπτά μετά τη Φόνισσα, αφού περάσετε πάνω από έναν γερμένο πλάτανο θα φτάσετε στη λίμνη του Μεγάλου Καταρράκτη.
Αν δεν είναι Αύγουστος είναι πολύ πιθανό να είστε μόνοι σας όταν φτάσετε εδώ και θα μπορέσετε να απολαύσετε ένα παγωμένο μπάνιο, σε ένα πραγματικά εξωτικό περιβάλλον.
Ομως, η περιοχή του Μυλοπόταμου κρύβει πολλά ακόμα μυστικά. Περνώντας τις δυτικές συνοικίες του χωριού, φτάνετε στην Κάτω Χώρα και το βενετσιάνικο κάστρο, στην είσοδο του οποίου, πάνω από δύο οικόσημα, δεσπόζει ο φτερωτός Λέων του Αγίου Μάρκου.
Η ατμόσφαιρα στο κάστρο-φάντασμα είναι μαγευτική, ενώ στα σπίτια και τις εκκλησίες που κρέμονται πάνω από τον γκρεμό, θα δείτε την πραγματική κυθηραϊκή αρχιτεκτονική και το μεγαλείο της πέτρας.
Λίγα μέτρα μετά την είσοδο στο σπήλαιο της Αγίας Σοφίας, πίσω από τις τοιχογραφίες, θα βρείτε αυτό το μικρό εκκλησάκι του 19ου αιώνα
%IMAGEALT%
Ακόμα δυτικότερα βρίσκεται το εντυπωσιακό σπήλαιο της Αγίας Σοφίας, με τις δύο εκκλησίες στο εσωτερικό του. Στην είσοδο του σπηλαίου θα μείνετε έκθαμβοι από τις πανέμορφες τοιχογραφίες, που κατά πάσα πιθανότητα ανάγονται στον 13ο αιώνα.
Οι σταθερές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας βοήθησαν στη συντήρηση των εικόνων που είχαν δημιουργηθεί με βάση την τεχνική του φρέσκο. Λίγο πιο μέσα στο σπήλαιο, θα δείτε ένα ακόμα μικρό εκκλησάκι του 19ου αιώνα.
Τα Αρωνάδικα είναι ένας από τους πιο όμορφους οικισμούς της ενδοχώρας, όπου θα μπορέσετε να θαυμάσετε εξαίρετα δείγματα κυθηραϊκής αρχιτεκτονικής
%IMAGEALT%
Η επισκέψιμη διαδρομή έχει μήκος 270 μ. και ανάμεσα σε αίθουσες με εντυπωσιακά ονόματα, όπως του Κεχριμπαριού ή του Θρόνου, θα βρείτε και το Λουτρό της Αφροδίτης, με τη μικρή λίμνη, στην οποία οι ερωτοχτυπημένοι ρίχνουν κέρματα και εύχονται να τους ευνοήσει, επιτέλους, η θεά του Ερωτα.

Οικισμοί της ενδοχώρας
Στο ύψος του Μυλοπόταμου, γύρω από τα Δόκανα, το «σύνορο» Βορρά-Νότου, βρίσκονται μερικοί από τους πιο χαρακτηριστικούς οικισμούς της ενδοχώρας. «Οπισθοχωρώντας» ελαφρά προς Νότο, θα στρίψετε προς Φράτσια και από εκεί προς Βιαράδικα και Μητάτα.
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στο Πούρκκο είναι ίσως η πιο όμορφη εκκλησία των Κυθήρων. Αποτελείται από 4 διαφορετικούς ναούς, που μοιράζονται έναν κοινό εσωτερικό χώρο
%IMAGEALT%
Στα Βιαράδικα θα δείτε χαρακτηριστικούς τύπους κυθηραϊκών αγροικιών, ενώ στην εντυπωσιακή χαράδρα που τα χωρίζει από τα Μητάτα θα βρείτε πολλές δροσερές πηγές.
Τα Μητάτα θεωρούνται το παλιότερο χωριό των Κυθήρων, καθώς υπάρχει γραπτή αναφορά σε αυτά από τον 12ο αιώνα. Δίπλα στην Παναγία τη Σπηλιώτισσα, θα δείτε μητάτα (στάνες) ενσωματωμένα σε σπηλιές, τα οποία έδωσαν το όνομα στο χωριό, που φημίζεται για τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα, και ειδικά για τους «μαστούς της Αφροδίτης», μια ποικιλία ροδάκινων, που απαντάται μόνο εδώ. Τα Μητάτα φημίζονται επίσης για τους δραστήριους και φιλόμουσους κατοίκους τους.
Η μεγάλη τοξωτή γέφυρα στο Καντούνι, ένα από τα σπουδαιότερα έργα της εποχής της Αγγλοκρατίας
%IMAGEALT%
Πολύ γραφικοί και καλοδιατηρημένοι είναι και κάποιοι οικισμοί λίγο βορειότερα. Στα Αλοϊζιάνικα και τα Αρωνιάδικα θα βρείτε τα ομορφότερα ίσως σπίτια του νησιού, με ελάχιστες έως ανύπαρκτες σύγχρονες «παρεμβάσεις». Τα Αρωνιάδικα αποτελούν και κυκλοφοριακό κόμβο, καθώς εδώ συναντιούνται ο κεντρικός άξονας Χώρας-Ποταμού με τον δρόμο που έρχεται από το αεροδρόμιο και το κεντρικό λιμάνι στο Διακόφτι, στα ανατολικά.

Στα νύχια του Μπαρμπαρόσα
Ελάχιστα χιλιόμετρα βόρεια των Αρωνιάδικων, θα δείτε την πινακίδα για Παλαιόχωρα, τη βυζαντινή καστροπολιτεία, που για τρεις αιώνες αποτέλεσε την πρωτεύουσα του νησιού.
Το Καστέλλο, το μικρό βενετσιάνικο κάστρο του Αβλέμονα
%IMAGEALT%
Ξακουστή για τον πλούτο της, κρυβόταν γαντζωμένη σε έναν απότομο βράχο ανάμεσα σε δύο φαράγγια. Αόρατη από τη θάλασσα, νόμιζες πως ήταν προστατευμένη από τους πειρατές.
Σύμφωνα με τον θρύλο, την πρόδωσε ο καπνός από τις καμινάδες της, τον οποίο εντόπισε ο διαβόητος Μπαρμπαρόσα. Ανέβηκε το φαράγγι της Κακιάς Λαγκάδας, βρήκε το αδύνατο σημείο των τειχών της στη δυτική πλευρά και την ισοπέδωσε.
Το Καλαδί, η πιο διάσημη και πολυφωτογραφημένη παραλία την Κυθήρων. Το αξίζει
%IMAGEALT%
Πολλοί από τους κατοίκους της, για να μην πέσουν στα χέρια του πειρατή, πήδησαν στους γκρεμούς. Αδιάψευστοι μάρτυρες τα ανθρώπινα οστά που βρέθηκαν στο φαράγγι. Πολλοί από τους επιζήσαντες οδηγήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
Λέγεται ότι όσοι Τσιριγώτες γλίτωσαν από τη σφαγή, συγκέντρωσαν χρήματα για να εξαγοράσουν την ελευθερία των συμπατριωτών τους. Εμεινε όμως «ενθύμιο» αυτών των μαύρων χρόνων το πολύ συνηθισμένο κυθηραϊκό επίθετο «Σκλάβος».
Πριν φτάσετε στον Ποταμό, αξίζει να κάνετε δύο ακόμα παρακάμψεις αριστερά. Μια πρώτη για τη Μονή Οσίου Θεοδώρου και μια δεύτερη για την παραλία Λυκοδήμου, μια από τις πιο όμορφες της δυτικής ακτής.
Κατεβαίνοντας προσέξτε κάτω-δεξιά σας το άσπρο εκκλησάκι του Αγίου Ελευθερίου. Η παραλία είναι αρκετά μικρή και στενή, αλλά θα σας εντυπωσιάσουν τα επιβλητικά βράχια και η σπηλιά που βρίσκεται πίσω της. Κυρίως, όμως, θα εντυπωσιαστείτε αν έρθετε εδώ κατά το σούρουπο. Η θέα του ήλιου που βυθίζεται πίσω από τα γυμνά βουνά της Μάνης θα σας μείνει αξέχαστη.
Ο Ποταμός είναι η «πρωτεύουσα» του Βορρά, σημαντικό εμπορικό κέντρο και ο πιο «ζωντανός» οικισμός του νησιού κατά τους χειμερινούς μήνες. Αξίζει να τον επισκεφθείτε, ειδικά Κυριακή πρωί, όταν διοργανώνεται λαϊκό παζάρι, που πραγματικά «μυρίζει» παλιά Ελλάδα.
Οι πανέμορφοι κήποι του μοναστηριού της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας προσφέρουν ένα καταφύγιο δροσιάς
%IMAGEALT%
Ανθρωποι από τον Ποταμό και τα γύρω χωριά απλώνουν τη λιγοστή πραμάτεια τους, 10 απίδια, 20 ροδάκινα, ένα βαζάκι μέλι, 2 κιλά λάδι, 1 κιλό κρασί, ό,τι του βρίσκεται του καθενός, σε τραπεζάκια ή κομμάτια ύφασμα στο έδαφος.
Αλλοι απλώς χαζεύουν την κοσμοσυρροή, απολαμβάνοντας την τσιπούρα τους (έτσι λένε εδώ την τοπική ρακή), στα καφενεία της πλατείας, που τη συγκεκριμένη μέρα παίρνει και τον χαρακτήρα νυφοπάζαρου.
Η Παλαιόχωρα ή Αγιος Δημήτριος ήταν η πρωτεύουσα του νησιού από τον 13ο μέχρι τον 16ο αιώνα. Την κατέστρεψε ολοκληρωτικά ο πειρατής Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, το 1537
%IMAGEALT%
Αν σας ζαλίσει η τσιπούρα, μπορείτε να κατευθυνθείτε προς την Αγία Πελαγία με την ωραία παραλία και την αξιόλογη τουριστική υποδομή. Νότια του οικισμού σας περιμένουν ακόμα ωραιότερες παραλίες, όπως ο Λορέντζος, το Καλαμίτσι και η εντυπωσιακότερη όλων, η Κακιά Λαγκάδα, με τη λίμνη στην έξοδο του φαραγγιού που φτάνει μέχρι την Παλαιόχωρα.
Από την Αγία Πελαγία, θα συνεχίσετε βορειότερα για τον Καραβά και τις περίφημες πηγές του Αμιραλή. Στην πανέμορφη ρεματιά, κάτω από τον εντυπωσιακό οικισμό των Μαυρογιωργάνικων, θα αναζητήσετε την πορτοκαλιά, το δέντρο-«τοτέμ» των Καραβιτών.
Ο Αβλέμονας, με τον χαρακτηριστικό κολπίσκο με τα βράχια, αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς παραθεριστικούς οικισμούς των Κυθήρων. Η αρχιτεκτονική του ελάχιστη σχέση έχει με την παραδοσιακή τσιριγώτικη, καθώς θυμίζει κυκλαδίτικο χωριό
%IMAGEALT%
Μπορείτε να συνεχίσετε ακόμα βορειότερα, στον μικρό παραθαλάσσιο οικισμό της Πλατειάς Αμμου και από εκεί να φτάσετε στο απώτατο άκρο του νησιού, στην παραλία του Αγίου Νικολάου δίπλα στο ακρωτήριο Σπάθι και τον φάρο Μουδαρίου.

«Κυκλαδίτικα» Κύθηρα
Πλησιάζει η ώρα της αναχώρησης, γι' αυτό θα επιστρέψουμε στα Αρωνιάδικα και θα πάρουμε κατεύθυνση ανατολική, με τελικό προορισμό είτε το αεροδρόμιο είτε το Διακόφτι.
Εχουμε όμως ακόμα εκκρεμότητες. Μια πρώτη στάση θα κάνουμε στην Αγία Μονή, το επιβλητικό μοναστήρι κοντά στην κορυφή του όρους Διγενής. Η ανακαίνισή του γύρω στα 1840 συνδέεται με τάμα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Στην απέναντι βουνοκορφή θα δούμε τον Αϊ-Γιώργη του Βουνού. Στην πραγματικότητα αποτελείται από δύο ναούς, αφιερωμένους σε τρεις αγίους. Ο ανατολικός ναός είναι αφιερωμένος στο Αγιο Γεώργιο, ενώ ο δυτικός είναι δισυπόστατος και είναι αφιερωμένος στην Παναγία Μυρτιδιώτισσα και στον Αγιο Νικόλαο.
Πολύ κοντά στους ναούς βρέθηκε το 1992 από τον αρχαιολόγο Γιάννη Σακελαράκη ασύλητο μινωικό ιερό κορυφής. Τα εντυπωσιακά ευρήματα φυλάσσονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά. Από εδώ ψηλά, η θέα προς τις ανατολικές ακτές και τον Αβλέμονα είναι εντυπωσιακή. Ομως ήρθε η ώρα να γνωρίσουμε από κοντά έναν από τους πιο διάσημους οικισμούς των Κυθήρων.
Η παραλία της Παλιόπολης είναι η μεγαλύτερη του νησιού
%IMAGEALT%
Ο Αβλέμονας, παρά την τουριστική ανάπτυξη παραμένει ένα γραφικό ψαροχώρι. Μοιάζει «ξεκάρφωτος», καθώς η αρχιτεκτονική του δεν έχει καμία σχέση με αυτή των υπόλοιπων Κυθήρων και θυμίζει κυκλαδονήσι.
Στα δυτικά του χωριού, απλώνεται η παραλία της Παλαιόπολης, η μεγαλύτερη του νησιού, πολύ κοντά στο σημείο που βρισκόταν η αρχαία πόλη Σκάνδεια, ενώ δυτικότερα στην κορυφή ενός λόφου βρίσκεται το Παλαιόκαστρο, αλλά για να φτάσετε έως εκεί απαιτείται δύσκολη πεζοπορία.
Από τις δυτικές παραλίες του νησιού, όπως αυτή του Λυκόδημου, θα απολαύσετε υπέροχα ηλιοβασιλέματα. Αν είστε τυχεροί θα δείτε και «Αφροδίτες» να αναδύονται από τα κύματα
%IMAGEALT%
Είναι το μέρος όπου βρέθηκε ο περίφημος Λέων των Κυθήρων, ένα μαρμάρινο άγαλμα του 6ου αιώνα π.Χ., το οποίο μετά από πολλές περιπέτειες και «ταξίδια στο εξωτερικό», σήμερα φυλάσσεται στο αρχαιολογικό μουσείο, στη Χώρα.
Στα μισά της παραλίας, πάνω σε έναν λόφο, μπορεί να δείτε, αν είστε καλοί εξερευνητές, κάποιους θολωτούς τάφους, αλλά και τον επονομαζόμενο «Θρόνο της Αφροδίτης».
Η παραλία Λίμνη της Κακιάς Λαγκάδας, βρίσκεται στην έξοδο του φαραγγιού που φτάνει μέχρι την Παλαιόχωρα. Λέγεται ότι από εδώ πέρασε ο Μπαρμπαρόσα με το ασκέρι του, όταν κατέστρεψε την καστροπολιτεία
%IMAGEALT%
Μέσα από τις «Καμαρέλες», τις θαλάσσιες σπηλιές ή ακολουθώντας την ξεραμένη κοίτη ενός χειμάρρου, μπορείτε να φτάσετε στην παραλία Λίμνη. Και ακόμα νοτιότερα, λίγα χιλιόμετρα χωματόδρομου και 129 σκαλοπάτια μετά, φτάνετε στο Καλαδί, την πιο φημισμένη και πολυφωτογραφημένη παραλία των Κυθήρων.
Αν φεύγετε με καράβι, ήρθε η ώρα να κατευθυνθείτε προς το Διακόφτι, το «νέο» λιμάνι του νησιού. Η θέα από ψηλά με τη γέφυρα που ενώνει τα Κύθηρα με τα Μακρυκύθηρα είναι εξαιρετική και διανθίζετα» με το «μεθυσμένο» ναυάγιο του Nordland, που έχει σχεδόν καβαλήσει το Πρασονήσι, προκαλώντας θαυμασμό για τις προωθητικές δυνάμεις της βότκας.
Στο Διακόφτι και τον Αβλέμονα θα βρείτε τις «αλαταρές», φυσικές κοιλότητες στους βράχους, όπου συγκεντρώνεται το περίφημο και πανάκριβο τσιριγώτικο αλάτι. Η συγκομιδή του ανατίθεται σε συγκεκριμένα άτομα κατόπιν πληστηριασμού, για αυτό απαγορεύεται η συλλογή του από περαστικούς και επισκέπτες
%IMAGEALT%
Αν βλέπετε από μακριά ότι το καράβι αργεί, αναζητήστε στο Διακόφτι τη Χουστή, μια καλά κρυμμένη σπηλιά, όπως μαρτυρά και το όνομα της. Ανασκαφές που γίνονται στο εσωτερικό της αποκάλυψαν ανθρώπινα ίχνη που χρονολογούνται από την 4η χιλιετία π.Χ.

Το ταξίδι στα Κύθηρα φτάνει στο τέλος του. Τα βρήκαμε τα Κύθηρα, προλάβαμε το πλοίο της γραμμής, δεν χαθήκαμε στα κύματα του Αιγαίου. Δεν ξέρω τι περίμενε ή τι περιμένει ο επισκέπτης από ένα τέτοιο ταξίδι. Εγώ, πάντως, δεν απογοητεύτηκα καθόλου κι ας κράταγα μεγάλο καλάθι!

ΠΗΓΗ:thetravelbook

Δεν υπάρχουν σχόλια :