Οι περισσότεροι το παρακάνουμε στο φαγητό μια στις τόσες, συνήθως σε κάποια έξοδο, σε ένα γιορτινό τραπέζι, ή, γενικότερα, όταν βρίσκουμε καλό φαΐ και παρέα. Πρόκειται για μια φυσιολογική συμπεριφορά. Αντίθετα, όταν κάποιος νιώθει ότι:
- δεν ελέγχει το πόσο τρώει,
- καταναλώνει τεράστιες ποσότητες φαγητού (σύμφωνα με την εκτίμηση οποιουδήποτε τρίτου),
- τρώει υπερβολικά γρήγορα,
- τρώει 'του σκασμού',
- καταναλώνει υπερβολική ποσότητα φαγητού ακόμα και αν δεν πεινά,
- τρώει μόνος/η, γιατί ντρέπεται να καταναλώσει τόσο μεγάλες ποσότητες φαγητού μπροστά σε άλλους,
- αισθάνεται ένοχος/η, αηδιασμένος/η ή στεναχωρημένος/η μετά το υπερβολικό φαγητό,
- καταναλώνει τεράστιες ποσότητες φαγητού (σύμφωνα με την εκτίμηση οποιουδήποτε τρίτου),
- τρώει υπερβολικά γρήγορα,
- τρώει 'του σκασμού',
- καταναλώνει υπερβολική ποσότητα φαγητού ακόμα και αν δεν πεινά,
- τρώει μόνος/η, γιατί ντρέπεται να καταναλώσει τόσο μεγάλες ποσότητες φαγητού μπροστά σε άλλους,
- αισθάνεται ένοχος/η, αηδιασμένος/η ή στεναχωρημένος/η μετά το υπερβολικό φαγητό,
τότε υπάρχει πρόβλημα, καθώς τα παραπάνω είναι συμπτώματα παθολογικής συμπεριφοράς.
Η βουλιμική διαταραχή της διατροφής είναι διαφορετική από τη νευρική βουλιμία. Τα άτομα που πάσχουν από την τελευταία προσπαθούν συνεχώς να νηστέψουν, να πάρουν καθαρτικό ή διουρητικά, για να 'καθαρίσουν' εσωτερικά, να προκαλέσουν εμετό ή να γυμναστούν μέχρι εξάντλησης, προκειμένου να μην πάρουν βάρος.
Πόσο συνηθισμένη είναι η βουλιμική διαταραχή της διατροφής;
Η βουλιμική διαταραχή της διατροφής είναι πιθανότατα ιδιαίτερα συχνή. Εμφανίζεται συνήθως σε παχύσαρκους ανθρώπους, χωρίς να αποκλείονται τα άτομα με κανονικό βάρος. Υπολογίζεται ότι το 10-15% των ελαφρά παχύσαρκων ατόμων που προσπαθούν να χάσουν βάρος στο σπίτι ή σε κάποιο ινστιτούτο, υποφέρει από τη συγκεκριμένη διαταραχή. Η πάθηση αυτή είνα ακόμα συχνότερη στα ιδιαίτερα παχύσαρκα άτομα.
Τι προξενεί τη βουλιμική διαταραχή της διατροφής;
Δεν είναι εξακριβωμένο τι ακριβώς προκαλεί τη βουλιμική διαταραχή της διατροφής, αλλά υπάρχουν διάφορες θεωρίες που προσπαθούν να δώσουν μιαν απάντηση. Έχει διαπιστωθεί ότι περίπου οι μισοί από τους πάσχοντες έχουν επίσης και κατάθλιψη, είτε κατά το χρονικό διάστημα που εκδηλώνουν τη διαταραχή αυτή είτε στο παρελθόν. Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν η κατάθλιψη προκαλεί τη βουλιμική διαταραχή της διατροφής ή το αντίστροφο, αναμφισβήτητα όμως συχνά οι δύο παθήσεις εμφανίζονται ταυτόχρονα.
Πολλά άτομα που υποφέρουν από βουλιμική διαταραχή της διατροφής δηλώνουν ότι είναι θυμωμένα, στενοχωρημένα, εκνευρισμένα, ότι βαριούνται και ανησυχούν, καθώς και ότι όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα τους οδηγούν στο φαύλο κύκλο του υπερβολικού φαγητού. Επίσης, τα άτομα αυτά πολύ συχνά εμφανίζουν παρορμητική συμπεριφορά (δηλαδή, ενεργούν χωρίς να σκεφτούν καλά τις συνέπειες) και άλλα συναισθηματικά προβλήματα .
Οι ψυχοδυναμικές θεωρίες υποστηρίζουν ότι η εν λόγω διαταραχή οφείλεται σε ένα πρόβλημα που σχετίζεται με την ταυτότητα του φύλου. Όταν η σχέση μητέρας και κόρης είναι παθολογική και η διαδικασία της ταύτισης των δύο δεν έχει πραγματοποιηθεί ομαλά, προκειμένου η κόρη να ολοκληρωθεί ως γυναικεία προσωπικότητα, εμφανίζονται αντιφατικά συναισθήματα αγάπης αλλά και μίσους προς τη μητέρα, αποδοχής και απόρριψης από τη μητέρα. Τα συναισθήματα αυτά βασανίζουν την κόρη όχι μόνο στην εφηβεία αλλά και στην ενήλικη ζωή της, και, προκειμένου να τα καταλαγιάσει, να τα 'γεμίσει' και να αναπληρώσει το ψυχολογικό κενό που νιώθει, καταφεύγει στο υπερβολικό φαγητό. Πέρα από αυτό όμως, λόγω της ψυχολογικής δυσαρμονίας, η πάσχουσα δεν νιώθει αρκετά γυναίκα ή φοβάται να 'γίνει γυναίκα', προκειμένου να μη μοιάσει στο 'λανθασμένο' μητρικό πρότυπο. Ως αποτέλεσμα, καταφεύγει στο υπερβολικό φαγητό, για να 'σβήσει' τις γυναικείες καμπύλες από το σώμα της και να αποφύγει τον 'κίνδυνο' της σεξουαλικής σχέσης.
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα άτομα που υποφέρουν από βουλιμική διαταραχή της διατροφής έχουν μια διαστρεβλωμένη ιδέα του πώς, πόσο και γιατί τρώει κανείς και ότι οι γνώσεις τους σχετικά με το θέμα της διαχείρησης του φαγητού είναι ιδιαίτερα ελλιπείς. Ως εκ τούτου, ενεργούν βάσει λανθασμένων πεποιθήσεων, με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η κατάστασή τους. Για παράδειγμα, μπορεί να πιστεύουν ότι αν φάνε μια σοκολάτα, θα νιώσουν πολύ καλύτερα, άποψη που έχει κάποια αλήθεια και πράγματι μπορεί παροδικά να αισθανθούν καλύτερα. Ωστόσο, δεν κατανοούν ότι η κατανάλωση της σοκολάτας δεν θα λύσει το συγκεκριμένο πρόβλημα που τους απασχολεί (π.χ., να τελειώσουν μια αναφορά για το γραφείο, να λύσουν ένα θέμα που προέκυψε με το σύντροφό τους), ενώ 'ξεχνούν' ότι, μόλις φάνε τη σοκολάτα, θα αρχίσουν να βασανίζονται από ενοχές για το ότι την έφαγαν.
Υπάρχει βοήθεια;
Βεβαίως! Η ψυχολογική στήριξη από ψυχολόγο ή ψυχίατρο (ατομικά ή σε ομάδα) είναι ύψιστης σημασίας για την επίλυση του προβλήματος. Ένα πρόγραμμα που βοηθά το άτομο να αναγνωρίσει τις συναισθηματικές του δυσκολίες, το λανθασμένο τρόπο με τον οποίο συνήθως αντιμετωπίζει τα πράγματα και ταυτόχρονα του διδάσκει νέες μεθόδους χειρισμού των συναισθημάτων του και των διατροφικών του συνηθειών, είναι ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση αυτής της διαταραχής.
Στρατηγικές για το Σπίτι
Κάποια πράγματα που μπορεί κανείς να κάνει στο σπίτι, προκειμένου να αποφύγει ένα βουλιμικό επεισόδιο είναι τα εξής:
- Να αναγνωρίσει ότι οδηγείται στο φαγητό προκειμένου να αντιμετωπίσει κάποια αρνητικά συναισθήματα και να νιώσει καλύτερα, και να επιλέξει έναν εναλλακτικό τρόπο για να το επιτύχει.
- Να προγραμματίζει τι και πόσο θα φάει μια συγκεκριμένη μέρα.
- Να καταναλώνει μικρή ποσότητα υδατανθράκων (π.χ., μια φέτα ψωμί, λίγα ζυμαρικά με το κυρίως γεύμα), προκειμένου να αυξήσει με φυσικό τρόπο τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο.
- Να ασχοληθεί με μια ευχάριστη δραστηριότητα ή χόμπι.
- Να ασκηθεί για 15-25 λεπτά.
- Να τηλεφωνήσει σε ένα φίλο.
- Να προγραμματίζει τι και πόσο θα φάει μια συγκεκριμένη μέρα.
- Να καταναλώνει μικρή ποσότητα υδατανθράκων (π.χ., μια φέτα ψωμί, λίγα ζυμαρικά με το κυρίως γεύμα), προκειμένου να αυξήσει με φυσικό τρόπο τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο.
- Να ασχοληθεί με μια ευχάριστη δραστηριότητα ή χόμπι.
- Να ασκηθεί για 15-25 λεπτά.
- Να τηλεφωνήσει σε ένα φίλο.
Διατροφικά προειδοποιητικά χαρακτηριστικά
Το άτομο:
- Παρουσιάζει γρήγορη αύξηση βάρους ή παχυσαρκία.
- Έχει αυξομειώσεις του βάρους του.
- Καταναλώνει μεγάλης ποσότητας φαγητού σε μικρό χρονικό διάστημα.
- Δεν χρησιμοποιεί καθαρτικό ή διουρητικά.
- Δεν ελέγχει το πόσο τρώει.
- Τρώει όταν είναι μόνο.
- Τρώει αργά το βράδυ.
- Κρύβει το φαγητό, για να το καταναλώσει αργότερα, όταν είναι μόνο.
- Έχει αυξομειώσεις του βάρους του.
- Καταναλώνει μεγάλης ποσότητας φαγητού σε μικρό χρονικό διάστημα.
- Δεν χρησιμοποιεί καθαρτικό ή διουρητικά.
- Δεν ελέγχει το πόσο τρώει.
- Τρώει όταν είναι μόνο.
- Τρώει αργά το βράδυ.
- Κρύβει το φαγητό, για να το καταναλώσει αργότερα, όταν είναι μόνο.
Ψυχολογικά προειδοποιητικά χαρακτηριστικά.
Το άτομο:
- Διαχειρίζεται έντονες συναισθηματικές καταστάσεις τρώγοντας.
- Αποδίδει τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του στο βάρος του.
- Αποφεύγει κοινωνικές εκδηλώσεις με φαγητό.
- Έχει κατάθλιψη ή στενόχωρη διάθεση.
- Έχει άγχος.
- Βρίσκεται σε ένταση και στρες.
- Αποδίδει τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του στο βάρος του.
- Αποφεύγει κοινωνικές εκδηλώσεις με φαγητό.
- Έχει κατάθλιψη ή στενόχωρη διάθεση.
- Έχει άγχος.
- Βρίσκεται σε ένταση και στρες.
Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια (greekpsychologypages.blogspot.gr).
Δρ. Λίζα Βάρβογλη
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
ΠΗΓΗ:boro.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου