Σάββατο 11 Ιουλίου 2015

Μικρότερη, λιγότερο εύπορη και... δυτική η παγκόσμια μεσαία τάξη

Μικρότερη, λιγότερο εύπορη και... δυτική η παγκόσμια μεσαία τάξη

Εκατοντάδες αναλύσεις έχουν γίνει γύρω από τη λεγόμενη «μεσαία τάξη» και τον ρόλο της στην κοινωνία, την πολιτική και την οικονομία.
Κυβερνήσεις και επιχειρήσεις καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την τακτική και τη στρατηγική τους με βάση τις τάσεις και τις ανάγκες της μεσαίας τάξης. Όλοι την κολακεύουν και όλοι την υπερασπίζονται, προσπαθώντας να την προσεταιριστούν και να διεκδικήσουν τα χρήματα και την ψήφο της. Δεν θα συνιστούσε, μάλιστα, υπερβολή ο ισχυρισμός ότι η εντύπωση που δημιουργείται είναι πως η «μεσαία τάξη» αποτελεί το πολυπληθέστερο και πιο δυναμικό κοινωνικό στρώμα παγκοσμίως, ικανό να καθορίσει την πορεία της ανθρωπότητας.
Πόσο ανταποκρίνονται, όμως, όλα αυτά στην αλήθεια. Πώς ορίζεται στην πραγματικότητα η «μεσαία τάξη»; Και διαψεύστηκε, άραγε, παταγωδώς ο «θείος Κάρολος» και όλοι όσοι έκαναν λόγο για τον «θάνατο του εμποράκου» και χαρακτήριζαν θνησιγενές το τμήμα αυτό των ανθρώπων που κατατάσσεται ανάμεσα στους καπιταλιστές και τους πολύ πλούσιους, από τη μία, και τους φτωχούς προλετάριους, τους άνεργους και τους κλοσάρ από την άλλη;
Ενδιαφέρουσες απαντήσεις
Μια πρόσφατη μελέτη του γνωστού αμερικανικού ινστιτούτου Pew έρχεται να δώσει ενδιαφέρουσες απαντήσεις (αν και όχι αναγκαστικά ολοκληρωμένες) στα παραπάνω ερωτήματα, φωτίζοντας πλευρές που έχουν να κάνουν με την διαστρωμάτωση των σύγχρονων κοινωνιών, αλλά και τις μεγάλες διαφορές ανάμεσα στις «μητροπόλεις» του αναπτυγμένου καπιταλισμού και τις αναδυόμενες οικονομικές υπερδυνάμεις. Ιδού, λοιπόν, ορισμένα από τα συμπεράσματα του Pew.
Για παράδειγμα, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας, Ρακές Κοτσάρ, «η παγκόσμια μεσαία τάξη είναι μικρότερη από ό,τι πιστεύουμε, ζει σε χειρότερες συνθήκες από ό,τι πιστεύουμε και είναι πιο συγκεντρωμένη σε συγκεκριμένες περιφέρειες από ό,τι πιστεύουμε».
Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται, ακόμη και εάν θεωρηθεί ότι στη μεσαία τάξη ανήκουν όλοι όσοι ζουν με 10-100 δολάρια την ημέρα (ένας ορισμός πολύ ευρύς και σε μεγάλο βαθμό αυθαίρετος), αυτοί δεν ξεπερνούν τα 1,7 δισεκατομμύρια, αριθμός που αντιστοιχεί σχεδόν στο 23% του συνολικού πληθυσμού της γης.
Μόνο δε το 16% έχει εισόδημα που βρίσκεται πάνω από το επίσημο όριο φτώχειας των ΗΠΑ, ήτοι τα 15,8 δολάρια την ημέρα.
Την ίδια στιγμή, το 71% του παγκόσμιου πληθυσμού εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται φτωχό, δηλαδή ζει με λιγότερα από 2 δολάρια ημερησίως (ο αριθμός τους υπολογίζεται σε 670 εκατ.) ή διαθέτει χαμηλό εισόδημα, που δεν ξεπερνά τα 10 δολάρια (αυτή η κατηγορία, που είναι η πολυπληθέστερη, φτάνει τα 3,4 εκατ.).
Εντονη αντίθεση
Κατά συνέπεια, η αντίθεση παραμένει έντονη, παρά το γεγονός ότι στη δεκαετία 2001-'11 «αναβαθμίστηκαν» στα μεσαία στρώματα εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι, κυρίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο -με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα την Κίνα, όπου ο αριθμός τους σε αυτό το διάστημα εκτινάχθηκε από τα 32 εκατ. στα 235 εκατ. Επίσης, όπως επισημαίνει το Pew, η συντριπτική πλειοψηφία -87% το 2011 έναντι 91% το 2001- όσων κατατάσσονται στην κατηγορία των υψηλών εισοδημάτων, δηλαδή διαθέτουν για να ζήσουν πάνω από 50 δολάρια ημερησίως, βρίσκονται στη Βόρειο Αμερική (ΗΠΑ και Καναδά) και την Ευρώπη.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ενώ το ποσοστό των εύπορων ή πλουσίων επί του συνολικού πληθυσμού αυξήθηκε στην Ευρώπη και τον Καναδά στη διάρκεια της συγκεκριμένης δεκαετίας -από το 35% στο 44% και από το 49% στο 56% αντιστοίχως- στις ΗΠΑ καταγράφηκε μείωση, από το 58% στο 56%. Κάτι δείχνει και αυτό, αναμφίβολα.

Του Γιώργου Παυλόπουλου
ΠΗΓΗ:imerisia.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια :